Bánh tai Phú Thọ - món ăn dân dã đậm chất quê hương Đất Tổ

Bánh tai Phú Thọ chính là món quà quê giản đơn được nhiều người dân nơi đây ưa thích và hay làm món ăn sáng. Và nếu có dịp đi du lịch Phú Thọ, bạn hãy dạo quanh chợ quê nơi đây để thưởng thức món bánh tai dân dã, đậm chất của quê hương đất Tổ nhé.

Bánh tai Phú Thọ trắng ngần

Tại sao gọi là 'bánh tai'?

Bánh tai còn có tên gọi khác là bánh Hòn. Đây là một loại bánh đặc sản nổi tiếng của mảnh đất Phú Thọ. Trước đây, bánh hay được gọi là bánh hòn tai vì bánh nặn giống như hình con trai trai. Về sau, bánh được gọi tắt là bánh tai nhưng hình dáng vẫn giống hình con trai nhưng dài hơn, nặn mỏng hơn và hơi cong cong giống như cái tai. Vì hình dạng của bánh giống cái tai nên người dân Phú Thọ gọi là bánh Tai.

Bánh tai Phú Thọ sở hữu màu trắng đục của bột gạo tẻ thế nên bánh rất thơm. Lớp nhân của bánh được làm bằng thịt lợn và thêm nhiều nguyên liệu khác nên khi thưởng thức món bánh tai bạn sẽ cảm nhận được sự dẻo ngọt và béo ngậy của chiếc bánh. Về cơ bản, bánh tai cực kỳ dễ ăn và nhiều người có thể ăn được vì nó làm từ bột gạo tẻ nên lành tính. 

Tại sao gọi là bánh tai Phú Thọ?

Trong ẩm thực Phú Thọ, khi thưởng thức món bánh tai thì người ta thường ăn kèm vơi cháo bột thái, hay cháo gạo tẻ và kèm theo một bát nước mắm ngon hòa sẵn. Mỗi bát cháo bạn có thể cắt nhỏ 1 - 2 chiếc bánh tai vào vừa dễ ăn lại no căng bụng. Ngày nay, thì tùy theo nhu cầu ăn uống của mọi người thì bánh tai cũng được thưởng thức theo cách khác nhau. Có người thêm nước mắm vắt chanh, một chút ớt cộng tiêu...để chấm bánh tai thì ăn vừa đậm vị mà không bị ngấy.

Bánh tai Phú Thọ có gì hấp dẫn mọi người đến như vậy?
 

Chọn gạo tẻ ngon

Để làm được một chiếc bánh tai dẻo ngon, ngậy bùi, ngọt thơm thì người dân Phú Thọ phải chọn được thứ gạo tẻ ngon, trắng ngần, và dẻo dai. Đây là một khâu quan trọng nhất quyết định đến chất lượng thơm ngon của loại bánh này.

Chọn gạo tẻ ngon

Khi đã chọn xong được loại gạo ngon thì lúc này người thợ sẽ đãi gạo thật sạch và ngâm gạo trong 3 - 4 giờ đồng hồ. Sau đó, họ sẽ vớt gạo ra để để gạo thật ráo nước rồi mới đem giã hoặc nghiền nhỏ gạo thành bột cho thật mịn. Tiếp đó, người thọ sẽ nắm bột thành quả, bột phải có độ kết dính cao rồi tiếp tục cho quả bột đó vào cối đá để giã thật nhuyễn và đánh tơi cho đến khi bột tạo được độ dẻo cần thiết.

Thịt lợn pha chút mỡ

Về nhân bánh tai, thì chúng ta phải lựa chọn những miếng thịt lợn có lẫn chút mỡ sau đó văm nhỏ thịt lợn cùng với hành khô kết hợp với gia vị như: muối, mì chính, hạt tiêu...

Nước chấm

Nước chấm cũng là một trong những gia vị cực kỳ quan trọng không thể thiếu được khi bạn thưởng thức món bánh tai Phú Thọ. Đó là bạn phải chọn nước mắm ngon pha chút tỏi, ớt, chanh, đường tạo để tạo độ cay, độ chua...khi chấm bánh tai ăn không bị ngấy mà rất đưa miệng.

Nước mắm

Công đoạn làm vỏ bánh và hấp bánh

Khi bột đã được đánh tơi, người làm bánh lúc này sẽ chia cục bột thành nhiều cục bột nhỏ để làm vỏ bánh. Thông thường vỏ bánh sẽ có đường kính tương đương nhau là 10cm. Việc tạo hình cho những chiếc bánh cũng rất quan trong. Người làm bánh tai phải rất khéo léo, tỉ mỉ cho phần nhân vào vỏ bánh sau đó nặn bánh thành hình cong cong như cái tai nhưng phải thật kỹ và khéo để phần vỏ bánh khi hấp gặp hơi nước sẽ không bị rời nhau. Bánh nặn xong thì sẽ được mang đi hấp cách thủy khoảng 30p.

Nặn bánh tai

Khi hấp bánh tai thì người thợ sẽ phải để lửa thật to, nếu lửa nhỏ thì bánh sẽ không chính được và sẽ bị vón cục. Đó là điều tối kỵ khi làm bánh tai vừa mất đi vị ngon đặc trưng mà còn mất đi tính thẩm mỹ của bánh.

Bánh tai Phú Thọ đạt chuẩn yêu cầu phải dậy mùi thơm từ bột quyện trong mùi nhân thịt thơm béo ngầy ngậy. Khi ăn bánh, bạn sẽ có cảm giác dẻo giòn, thơm ngon. Chính lượng mỡ nhỏ của phần nhân thịt đã ngấm đều trong chiếc bánh và đã tạo ra hương vị béo ngậy bùi mà không ngấy.

Thưởng thức món bánh Tai Phú Thọ ở đâu?

Bánh tai chính là một thứ quà ăn sáng gắn liền với cuộc sống của người dân thị xã Phú Thọ. Vào mỗi buổi sáng sớm, khi dạo qua những khu chợ quê bạn sẽ bắt gặp những gánh hàng của các bà, các mẹ nườm nượp gánh ra chợ bán. Món bánh dân dã, đơn sơ nhưng khá đắt hàng nên nếu bạn ra chợ muộn chút xíu là mất cơ hội được thưởng thức.

Và để thưởng thức món bánh tai Phú Thọ ngon chuẩn thì bạn hãy ra khu chợ phường Hùng Vương rồi tìm đến bà hàng không quán, bánh ở đây được ủ kín trong thúng. Và thưởng thức bánh tai ngon nhất là ăn tại chỗ, kiểu bình dân, ăn trong lúc bánh còn nóng hổi và ăn từ từ mới cảm nhận được độ dẻo thơm của bột với sự béo ngậy của nhân thịt hòa quyện trong từng miếng bánh.

Bánh tai xếp đều lên khay

Bánh tai Phú Thọ hiện nay

Hiện nay, nghề làm bánh tai vẫn được làm bằng phương pháp thủ công. Tuy nhiên, chỉ còn 1 số hộ gia đình vẫn theo nghề làm bánh tai lâu đời ở thị xã Phú Thọ như: bánh tai Bà Định, chị Phương, cô Lâm...Nghề làm bánh tai không đơn thuần chỉ là nghề mưu sinh kiếm sống mà người thợ làm bánh tai nơi đây mong muốn duy trì và giữ nét đẹp văn hóa truyền thống vốn có của quê hương với lịch sử hàng trăm năm.

Trải qua những thăng trầm theo dòng thời gian, bánh tai tại thị xã Phú Phọ vẫn giữa được nét đặc trưng vốn có với hương vị đậm đà, ngọt ngào của tình người trong đó.

Và nếu có dịp về thăm quê hương Phú Thọ thân yêu, bạn nhớ thưởng thức món bánh tai Phú Thọ thơm ngon, dẻo bùi, béo ngậy này nhé. Chắc chắn bạn sẽ bị mê hoặc bởi món ăn dân dã, đậm đà hương vị quê hương đất Tổ mà người dân Phú Thọ gửi trọn yêu thương vào món bánh này.

Nguyễn Chiên (Tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet