Rộn ràng lễ hội tiễn mùa đông Maslenitsa ở nước Nga

Lễ hội tiễn mùa đông Maslenitsa hoành tráng ở nước Nga

Chẳng có ngày hội dân gian nào ở xứ Nga mà lại tập hợp bao nhiêu niềm vui và sự ồn ào náo nhiệt như lễ hội tiễn mùa đông Maslenitsa. Lễ hội nước Nga này bắt nguồn từ nền nông nghiệp, từ công việc đồng áng của những người nông dân Nga. Mùa đông nước Nga tuyết rơi phủ kín mặt đất, ruộng đồng, khiến cho cây cối không nảy mầm được, nếu kéo dài mãi dễ sinh nạn đói. Bởi vậy, người nông dân mong mùa đông mau qua và mùa xuân mau đến.

Lễ hội dân gian tiễn mùa đông - đón mùa xuân Maslenhitsa sẽ diễn ra tại nhiều địa phương ở nước Nga từ ngày 4-10/3.

Lễ hội tiễn mùa đông Maslenitsa thường diễn ra trong một tuần, bắt đầu từ thứ hai đến hết chủ nhật. Tên gọi Maslenitsa (có gốc nghĩa là “bơ”) bắt nguồn từ việc vào tuần lễ cuối cùng trước khi kỳ lễ ăn chay của người Cơ đốc giáo bắt đầu, mọi người được phép ăn các món từ sữa, cá, cũng như sử dụng bơ và các loại dầu ăn…

Cũng trong lễ hội, mọi người vui chơi xả láng suốt tuần. Người ta cho rằng, ai đón lễ Maslenitsa một cách buồn rầu thì sẽ không được may mắn thành công trong suốt cả năm. Trên các quảng trường, cánh đồng ven rừng... dân chúng dựng lên tòa thành bằng băng tuyết, hình nộm, đu quay, sàn múa rối. Tất cả nhiệt tình tham gia hay cổ vũ sôi nổi cho những cuộc thi thố sức khỏe và sự nhanh nhẹn dẻo dai.

Những "cây" chứa đầy mặt trời để mong mùa xuân đến sớm

Tâm điểm của tuần lễ vẫn là chủ nhật, ngày “Tiễn mùa đông” khi mọi người yêu cầu người thân và bạn bè tha thứ cảm thông cho những lỗi lầm của mình. Sau đó, sẽ là động tác tống tiễn Mùa đông ồn ào, vui vẻ, với những bài hát và điệu nhảy tập thể. Trước hết đoàn người rồng rắn rước quanh các đường phố một hình nộm bằng rơm mặc áo choàng kaftan, đội mũ và mang đôi dép rơm bện. Sau đó, đốt cháy hình nộm để nói lời chia tay với mùa đông. Dù bao nhiêu thời gian đã qua đi, nghi thức đốt hình nộm Maslenitsa vẫn là một phần nhất thiết không thể thiếu trong kỳ lễ hội dân gian này.

Một khu vực ăn uống trong lễ hội tiễn mùa đông Maslenitsa

Đặc trưng không thể thiếu của lễ hội tiễn mùa đông Maslenitsa là những chiếc bánh xèo đủ mùi vị và kích thước: cả bánh ngọt lẫn bánh mặn, thơm ngậy mùi bơ hoặc váng sữa smetana, ăn kèm trứng cá hay nấm xào, với mật ong hoặc mứt. Những chiếc bánh tráng nóng hổi và thơm ngậy giống như vành mặt trời mùa xuân tươi sáng được mọi người mong đợi sau những tháng đông âm u, giá lạnh. Người ta nói rằng chỉ riêng trong kỳ lễ hội Maslenitsa người Nga ăn nhiều bánh xèo hơn cả năm cộng lại.

Bánh truyền thống được treo trước cửa một nhà hàng xung quanh lễ hội

Món bánh xèo được bày bán khắp nơi trong lễ hội

Lễ hội Maslenitsa gây niềm kinh ngạc thú vị cho những vị khách bốn phương bởi cuộc vui đại chúng và thịnh tình hiếu khách của người dân Nga. Du khách nước ngoài rất thích tham gia vào mọi cuộc vui của lễ hội Maslenitsa, hoan hỉ thưởng thức món bánh xèo Nga nổi tiếng và thậm chí tự mình chuẩn bị món ăn ngon lành này.

Món đồ uống ấm áp là trà nóng pha từ ấm samova cỡ lớn.

Từ những chiếc bánh truyền thống với bơ, phómát, trứng cá, cá muối, thịt gà, lẫn vị smetana (sữa chua) béo ngậy, cho đến những chiếc bánh phết mứt hoa quả hay mật ong ngọt ngào ăn mãi không biết chán. Vẫn đúng là tinh thần “không có bánh blin thì không phải là Maslenitsa”.

Lễ hội diễn ra như thế nào?

Tuần lễ Maslenitsa được chia thành hai phần. Nửa đầu là tiểu lễ Maslenitsa kéo dài từ thứ hai đến thứ tư. Nửa sau là đại lễ Maslenitsa kéo dài từ thứ năm cho tới chủ nhật. Mỗi ngày lễ trong tuần lễ Maslenitsa đều có chủ đề riêng.

Lễ hội có mặt ở khắp các thành phố của nước Nga

Ngày thứ hai: “Gặp gỡ” - ngày này các cô con dâu sẽ về nhà bố mẹ. Buổi chiều, ông bà thông gia sẽ gặp nhau, hai bên hẹn ngày gặp và thời gian cùng đi chơi với họ hàng. Cũng trong ngày này, những ngọn đồi tu‎yết, những cây đu, những điểm vui chơi được dựng lên. Nhà nhà cùng bắt đầu nướng bánh blin (một loại bánh giống như bánh xèo ở ta). Và quan trọng nhất là dựng một hình nộm Maslenitsa lớn từ rơm rạ, quần áo và các vật dụng cũ.

Các nghệ sỹ cải trang thành các nhân vật như trong cổ tích

Ngày thứ ba: “Vui chơi” - ngày này cũng được gọi là ngày xem mặt. Nam nữ thanh niên rủ nhau đi lên đồi trượt tuyết, ăn bánh blin từ sáng sớm.

Ngày thứ tư: “Ăn uống” - trong ngày này, chàng rể sẽ đến nhà mẹ vợ ăn bánh blin cùng bạn bè bên nhà vợ. Và có phần nào tương đồng với tập quán “mùng một tết cha, mùng hai tết mẹ” ở Việt Nam, vào thứ sáu với tên gọi “Buổi tối của mẹ”, mẹ vợ sẽ đến thăm lại nhà con rể và ăn bánh blin do con gái tự tay làm.

 

 Ngày thứ năm: “Chơi bời” - là ngày bắt đầu đại lễ của lễ hội tiễn mùa đông Maslenitsa. Nếu trong ba ngày tiểu lễ, những công việc thường nhật vẫn có thể được làm thì kể từ ngày này đều được tạm dừng. Chỉ còn vui chơi và lễ hội. Mọi người tham gia tất cả trò chơi có thể: từ cưỡi ngựa, đấu vật… cho đến ném tu‎yết, công thành tuyết… Những trò chơi này mang ý nghĩa rũ bỏ mọi phần u ám trong năm trước, cũng như gỡ bỏ mọi mâu thuẫn giữa mọi người.

Khu vui chơi dành cho trẻ em tham gia lễ hội

Ngày thứ bảy: “Chị em chồng tụ họp” - ngày cô con dâu sẽ cùng chồng thăm các chị em gái bên chồng. Tùy xem chị em chồng đã có gia đình hay chưa mà cô dâu có thể rủ theo các bạn gái đã có hoặc chưa có gia đình của mình cùng đi.

Tất nhiên, tâm điểm của tuần lễ vẫn là chủ nhật - ngày “Tiễn mùa đông”. Trong ngày này, mọi người vui chơi, gặp gỡ, chúc mừng nhau ngày lễ và mong tha thứ cho những điều chưa được trong năm. Mọi người sẽ cùng tập trung và nổi lửa đốt cháy hình nộm lớn Maslenitsa, nhằm xua đi cái lạnh của mùa đông. Đón mùa xuân ấm áp quay về.

Một quầy hàng bán bánh blin truyền thống tượng trưng cho mặt trời

Lễ hội tiễn mùa đông Maslenitsa ngày nay tuy đã có nhiều biến đổi để phù hợp với cuộc sống và công việc hiện đại, nhưng cái hồn của ngày lễ vẫn không hề thay đổi. Những chiếc bánh blin ngon tuyệt tròn trịa tượng trưng cho mặt trời và nắng mùa xuân ấm áp được làm ở mọi nhà.

Lễ hội là dịp vui chơi của trẻ em

Khắp mọi nơi trên toàn nước Nga, ở những quảng trường, những khu dân cư, những khoảng rừng rộng hay cả trong các trường học…, bạn đều có thể gặp cảnh tất cả mọi người nắm tay nhau thành vòng tròn nhảy múa ca hát, chơi những trò chơi dân gian quanh hình nộm đang bốc lửa.

Du khách đến bất kỳ nơi nào vào thời điểm này cũng sẽ bị kéo vào cuộc chơi nhiệt tình không thể cưỡng nổi. Tiếng nhạc accordeon đặc trưng Nga quyến rũ đến lạ kỳ. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy mình nóng người lên nhanh chóng sau vài bước giậm chân hòa mình theo những bước nhảy khéo léo của các chàng mugích xung quanh.

LinhPhan (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn