Bên cạnh Sene Đolta, Chol Chnăm Thmây, Oóc om bóc là một trong ba lễ hội quan trọng trong 1 năm của đồng bào Khmer Nam Bộ. Lễ hội Ócc Om Bóc được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào năm 2015.
Lễ hội Ócc Om Bóc diễn ra ngày mấy? Ở đâu? Có ý nghĩa gì?
Lễ hội Ócc Om Bóc hay còn gọi là lễ hội Cúng Trăng. Theo quan niệm của người Khmer Nam Bộ, Mặt Trăng là vị thần có ảnh hưởng trực tiếp đến mùa màng. Do đó, sau một mùa vụ, người Khmer sẽ tiến hành nghi thức cúng tế, dân những sản phẩm đầu tiên cho thần Mặt Trăng nhằm thể hiện lòng biết ơn. Theo ý nghĩa này, lễ hội khá tương đồng với lễ hội Thượng điền của người Kinh.
Lễ hội Ócc Om Bóc thường được tổ chức vào ngày 14 và 15 tháng 10 âm lịch hằng nămLễ hội Ócc Om Bóc thường được tổ chức vào ngày 14 và 15 tháng 10 âm lịch hằng năm. Lễ hội sẽ được tổ chức tại 2 địa điểm chính là sông Long Bình và Ao Bà Om thuộc Phường 8, thành phố Trà Vinh.
Những hoạt động của lễ hội Ócc Om Bóc
Lễ hội Ócc Om Bóc có ý nghĩa vô cùng to lớn với đa số người Khmer Trà Vinh. Bởi lẽ, họ sinh sống và gắn chặt với nghề trồng trọt, sản xuất nông nghiệp. Do đó, ngoài tụ tập tổ chức tại 2 địa điểm lớn, lễ hội còn được tiến hành ở mỗi gia đình.
Ở mỗi gia đình, người người Khmer sẽ chọn một khoảng sân cao ráo, thoáng đãng và sạch sẽ nhất để có thể nhìn rõ mặt trăng để làm nơi cúng tế. Chủ nhà sẽ bày các vật phẩm nông nghiệp, phum sóc đựng đầy khoai, chuối, cốm dẹp.
Chủ nhà sẽ bày các vật phẩm nông nghiệp, phum sóc đựng đầy khoai, chuối, cốm dẹp.
Lúc mặt trăng bắt đầu xuất hiện, chiếu ánh sáng khắp mọi nơi cũng là lúc lễ cúng tế được bắt đầu. Lúc này, mọi người bắt đầu tệ tựu xung quanh vuông chiếu trải sẵn để tiến hành làm lễ cúng. Gia chủ khấn cảm ơn Thần Mặt Trăng, Thần Đất Đai, Thần Nước,… đã cho gia chủ một mùa màng bội thu. Đồng thời khấn cầu cho mùa màng năm sau mưa thuận gió hòa.
Sau khi khấn xong, gia chủ và những người lớn tuổi trong gia đình sẽ vo cốm dẹp thành từng viên kèm chuối, khoai và đút cho những đứa trẻ trong nhà. Vừa đúc, người lớn sẽ vừa xoa lưng trẻ nhỏ và hỏi điều chúng ao ước. Mỗi lời ước ngây thơ của trẻ nhỏ là lời ước của mỗi nhà mong muốn gửi đến Thần Mặt Trăng.
Ở lễ hội quy mô tỉnh, người ta cũng tiến hành lễ cúng bái như ở nhà nhưng với quy mô lớn hơn
Ở lễ hội Ócc Om Bóc quy mô tỉnh, người ta cũng tiến hành lễ cúng bái như ở nhà nhưng với quy mô lớn hơn. Đồng thời, tổ chức nhiều hoạt động giải trí trong lễ hội. Trong đó, có lễ hội đua ghe ngo cực kỳ đông vui và sôi nổi.
Vào buổi trưa ngày 14 tháng 10 âm lịch, khi nước thủy triều lên cao, cuộc đua ghe ngo sẽ được chính thức bắt đầu. Ghe ngo là phương tiện di chuyển trên sông nước, có dạng hình rắn thần Nagar. Các huyện, xã của Trà Vinh sẽ cử đội đua ghe riêng và thi đấu để tìm ra đội thắng cuộc.
Ghe ngo là phương tiện di chuyển trên sông nước, có dạng hình rắn thần Nagar
Trong tiếng reo hò cổ vũ và nền nhạc ngũ âm truyền thống, những chiếc ghe ngo đua nhau, thi nhau tiến về đích. Cuộc đua năm nào cũng căm go, khi các đội luôn bám sát nút nhau. Đội về nhất sẽ được nhận giải thưởng từ Ban Tổ Chức, đồng thừi được người dân phum sóc vinh danh.
Bên cạnh cuộc đua ghe ngo sôi động, trong những ngày diễn ra lễ hội, tại tại khu di tích danh thắng Ao Bà Om còn tổ chức lễ cúng tạ ơn và tổ chức nhiều trò chơi dân gian truyền thống cực kỳ vui nhộn. Hằng năm, rất đông người dân từ mọi nơi đổ về Ao Bà Om để tham quan và vui chơi.
Trong tiếng reo hò cổ vũ và nền nhạc ngũ âm truyền thống, những chiếc ghe ngo đua nhau, thi nhau tiến về đícCác trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, đập nồi, đi cà kheo cùng các môn thể thao như bóng chuyền, chạy việt dã,… được tổ chức và diễn ra sôi nổi trong khuôn viên Ao Bà Om. Bên cạnh đó, nhiều hình thức nghệ thuật sân khấu truyền thống được người đồng bào Khmer tổ chức, phục vụ nhu cầu vui chơi giải trí của người dân đến tham gia lễ hội Ócc Om Bóc.
Sau khi nghi thức cúng tế kết thúc, những chiếc đèn gió có lửa bên trong sẽ được đốt và thả bay lên trời. Theo quan niệm của các người Khmer, những chiếc đèn lông mang theo lửa chính là phương tiện giao tiếp của họ với thần linh. Do đó, những chiếc đèn lồng sẽ giúp mang theo ước nguyện của họ đến với Thần Linh ở trên cao.
GỢI Ý TOUR DU LỊCH MIỀN TÂY KHUYẾN MÃI
|
Sau khi lễ hội thả đèn kết thúc, nghi thức thả hoa đăng sẽ tiếp tục được diễn ra. Những chiếc hoa đăng lớn sẽ được đưa lên xe, phía trước dàn nhạc ngũ âm và đội múa Chayyam, phía sau xe là sư sãi và người dân. Tất cả sẽ đi bộ diễu hành, tạo thành một đám rước hoàng tráng làm nức lòng người tham gia. Kết thúc diễu hành, hoa đăng sẽ được thả trên mặt Ao Bà Om, tạo ra không khí huyền ảo cho đêm lễ hội.
Lễ hội Ócc Om Bóc là một trong những lễ hội truyền thống đặc trưng của đồng bào Khmer Nam Bộ. Nếu có dịp du lịch Trà Vinh vào tháng 10 âm lịch, bạn đừng bỏ qua lễ hội đặc trưng này nhé!
Hoàng Anh (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn
Ảnh: Internet
