Đặc sản gạo tám xoan Hải Hậu, 'hạt ngọc trời' làm nên thương hiệu

Thứ ba, 03/11/2020, 16:50 GMT+7

Bên cạnh những món ăn quen thuộc như bánh nhãn, nem nắm, kẹo sìu châu...thì đặc sản gạo tám xoan Hải Hậu cũng là một trong những món quà quê đầy tự hào, chân phương của người Thành Nam muốn dành tặng bạn bè, du khách gần xa khi có dịp.

test

Ngoài việc sở hữu những ngôi nhà thờ có kiến trúc nguy nga, tráng lệ đẹp tựa như trời Âu thì ẩm thực Nam Định cũng khiến nhiều tín đồ đam mê ăn uống phải "nghiêng mình ngả mũ" trước sự đa dạng của nhiều món ngon như: phở bò, bánh cuốn, bánh mì pate...Thế nhưng, thứ gắn bó với thương hiệu Nam Định và đi đâu cũng được mọi người nhắc đến đó chính là đặc sản gạo tám xoan Hải Hậu.

 

 

Giới thiệu về gạo tám xoan Hải Hậu

Gạo tám xoan là giống lúa thân cao chỉ trồng và thu hoạch được vào từ khoảng tháng 10 âm lịch trở đi. Đặc biệt đây là giống lúa dài ngày nên 1 năm chỉ thu hoạch được 1 lần/năm. Do đó, số lượng cung cấp ra thị trường không nhiều như những loại gạo tám thông thường. Gạo tám xoan Hải Hậu có mùi thơm cực kỳ đặc biệt, hạt gạo dài thon nhỏ, trong veo, hạt gạo có màu trắng xinh, mùi thơm tự nhiên khi nấu thành cơm có có độ dai dẻo ăn ngọt miệng. Giống lúa tám xoan có năng suất cực thấp trung bình 1 sào ruồng chỉ thu hoạch được 50kg. Do đó, lúa tám xoan ngày nay không còn trồng nhiều như xưa.

 

Nguồn gốc đặc sản gạo tám xoan Hải Hậu, Nam Định

Gạo tám xoan Hải Hậu là một đặc sản truyền thống nổi tiếng được trồng rộng khắp trên toàn địa bàn huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Từ thời phong kiến xưa, gạo tám xoan Hải Hậu đã dùng để cung tiến trong triều đình cho vua chúa. Vì thế nhiều người hay gọi là loại "gạo tiến vua". Ngày nay, gạo tám xoan được trồng chủ yếu tại khu vực Hải Toàn, Hải Đường và một vài hộ gia đình ở Hải Long, Hải Trung...Đây là loại gạo đặc sản quý giá và cũng là niềm tự hào của quê hương Hải Hậu, Nam Định.

 

 

Năm 1935, nhà nông người Pháp René Dumont đã nghiên cứu rất kỹ về giống lúa tám xoan tại Hải Hậu. Hạt gạo tám xoan dài và rất trong, có mùi thơm rất riêng biệt mà không loại gạo nào sánh được. Cây tám xoan có thân rất cao, bông dài và nhiều hạt hơn so với những loại tám khác. Và tám xoan phải được canh tác ở trên những vùng đất tốt, tương đối khó trồng, hạm lượng đạm trong gạo phụ thuộc phần nhiều vào khả năng điều tiết nước trong ruộng.

 

Tại sao gạo tám xoan chỉ trồng được tại Hải Hậu?

Thiên nhiên đất trời luôn ưu ái và ban tặng cho người dân Hải Hậu giống gạo quý nổi tiếng. Thế nên, đặc sản gạo tám xoan Hải Hậu chính là niềm tự hào của bà con nơi đây. Và có nhiều yếu tố thuận lợi để làm nên chất lượng gạo tám xoan và chỉ có Hải Hậu là vùng đất trồng được loại gạo này:

 

 

  • Vì Hải Hậu là miền đất nằm ở hạ lưu sông Hồng cộng với đặc điểm thổ nhưỡng của vùng miền thế nên những cánh đồng lúa nằm ở 2 bên bờ sông Ninh Cơ luôn được bồi đắp quanh năm và đã sản sinh ra loại gạo tám xoan có mùi vị không lẫn vào đâu được và không nơi nào có thể trồng được loại gạo này.
  • Hải Hậu là một vùng đặc trưng cho kiểu vùng sinh thái ở ven biển của đồng bằng sông Hồng. Thế nên, đặc điểm khí hậu của huyện đó chính là gió mùa. Đây cũng là điều kiện lý tưởng và thuận lợi cho sự phát triển cây trồng trong đó có cây lúa.
  • Hơn nữa, đất nông nghiệp Hải Hậu được bồi đắp và tích tụ bởi hệ thống sông Thái Bình nên tùy theo thời gian mà phù sa bồi đắp và cung cấp cho đất nhiều dưỡng chất màu mỡ. Đây cũng là lý do để cây lúa phát triển đặc biệt là giống lúa tám xoan.

 

 

Đặc sản gạo tám xoan Hải Hậu được thưởng thức vào dịp nào?

Vẫn biết gạo tám xoan chỉ trồng được tại vùng quê Hải Hậu thế nhưng nó không được xuất hiện thường xuyên trong bữa cơm hàng ngày của gia đình. Chỉ vào những dịp tết cổ truyền hay những dịp giỗ chạp, hay chiêu đãi những thượng khách đến chơi thì người dân ở đây mới được thưởng thức loại gạo quý này. Và để nấu tám xoan ngon đúng kiểu thì gạo phải được nấu trong nồi niêu đất hay nồi gang đun lửa rơm. Khi sôi, mùi thơm của gạo tám xoan lan tỏa đều khắp khu xóm mà khiến nhiều vị khách đến chơi nhà chỉ cần ngửi mùi thơm ấy thôi cũng nhận ra đó là gạo tám xoan. Thưởng thức cơm tám xoan cùng thức ăn xào hay chan canh sẽ vô tình làm mất hết đi vị tinh thúy, dẻo dai của gạo. Và cơm tám xoan chỉ hợp nhất là ăn với giò lụa, chả quế thêm một ít nước mắm nhĩ, rắc một chút hạt tiêu thì ngon tuyệt hảo.

 

 

Dù là trước đây, hay bây giờ thì đặc sản gạo tám xoan Hải Hậu vẫn là niềm tự hào, tự tôn của người dân nơi đây. Cứ mỗi dịp tết đến xuân về, trên khắp các đường ngõ thôn quê Hải Hậu là tấp nập nhiều đoàn khách về đặt mua gạo tám xoan để làm quà biếu, quà tặng cho bạn bè, gia đình. Hay có nhiều du khách gần xa, ở khắp mọi nơi trên đất nước nghe danh tiếng gạo tám xoan Hải Hậu cũng hay tìm về đây để đặt mua về ăn. Tuy nhiên, vì loại gạo này chỉ thu hoạch được 1 lần trong năm vào đúng dịp tết cổ truyền. Thế nên, để được thưởng thức món cơm gạo tám xoan thì nhiều vị khách phải đặt trước 1 - 2 tháng trước khi thu hoạch thì mới được sở hữu món quà quê quý này. Và giá gạo tám xoan thường rất đắt đỏ rơi vào khoảng từ 40.000đ/kg tùy theo từng năm.

Qua bao nhiêu năm tháng, giờ đây đặc sản gạo tám xoan Hải Hậu vẫn đón nhận được tình cảm yêu mến của bạn bè, du khách gần xa tới đặt mua gạo về làm quà tặng, quà biếu trong dịp tết cổ truyền. Và nếu muốn được thưởng thức "gạo tiến vua" thì hãy làm chuyến du lịch Nam Định để thưởng thức món cơm ngon tám xoan làm nên thương hiệu của quê hương Hải Hậu nha bạn.

 

Nguyễn Chiên (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet


Copyright © 1997-2018 Luhanhvietnam.com.vn