Những điều có thể bạn chưa biết về con đập Glen Canyon nước Mỹ

Đôi nét về đập Glen Canyon

Đập Glen Canyon là một đập nước dạng vòm trọng lực trên sông Colorado, nằm ở phía Bắc Arizona, Mỹ ở bên thị trấn Page. Kiến trúc này cao 220m, được xây dựng bởi Cục Khai hoang Hoa Kỳ (USBR) từ năm 1956 đến năm 1966. Nhờ đó, dự án này đã hình thành nên hồ nước nhân tạo có công suất lớn nhất nước Mỹ với 27 triệu acre feet (khoảng 33 km3 ) mang tên Powell. Theo những tài liệu lịch sử ghi lại, đập được đặt tên theo Glen Canyon với một loạt các hẻm núi sa thạch bị ngập trong lòng hồ chứa. Trong khi đó, cái tên hồ Powell lại bắt nguồn từ tên John Westey Powell, là thủ lĩnh của đoàn thám hiểu bằng thuyền đi qua Grand Canyon trên sông Colorado. 

Hình ảnh đập Glen Canyon được xây dựng hoàn thiện vào năm 1966

Lịch sử hình thành đập Glen Canyon

Dự án xây dựng Đập Glen Canyon đã được nghiên cứ từ năm 1924. Tuy nhiên, dự án đã bị hủy bỏ và thay vào đó là việc xây dựng đập Hoover ở Black Canyon. Đập Hoover được hoàn thành vào năm 1936. Những năm 50 của thế kỷ trước, với sự tăng trưởng dân số nhanh chóng tại 7 bang của nước Mỹ và 2 tiểu bang Mexico mà cục khai hoang đã coi việc xây dựng những con đập là giải pháp thiết yếu. 

Hình ảnh bên trong con đập vắt ngang dòng sông

Bên cạnh những lợi ích mà nó mang lại, việc xây dựng đập đối mặt với nhiều sự phản đối. Người ta e ngại rằng việc xây dựng dậy sẽ làm ảnh hưởng tới các vùng đất nước được bảo tồn trong khu tưởng niệm quốc gia DinoSaur. Sau một thời gian dài nghiên cứu, Cục khai hoang Hoa Kỳ mới đồng ý việc không xây dựng các con đập trên DinoSaur mà thay vào đó, địa điểm mới được hướng tới là Glen Canyon.

Vẻ đẹp hùng vĩ của con đập Glen Canyon ngày nay

Ngày 11/04/1956, Quốc hội Mỹ đã thông qua bản kế hoạch xây dựng Đập Glen Canyon trên sông Klamath. Hệ thống sông Klamath dài khoảng 659 km, là nơi dung dưỡng từ 10.000. 149.000 con cá hồi Chinook và khoảng 18.000 – 30.000 con cá hồi cầu vồng. Theo nhiều chuyên gia thì đây là nơi cung cấp nguồn cá quan trọng thứ ba của khu vực bờ Tây nước Mỹ, chỉ sau sông Columbia và Sacramento.

Những du khách đầu tiên tham quan con đập khi hoàn thành

Ngay sau khi Tổng thống Dwight D. Eisnehower gửi bức điện tín cho phép khởi công xây dựng, vụ nổ mìn phá đá đầu tiên dọc theo thung lũng ngoằn ngoèo được thực hiện vào ngày 15/10/1956. Một khu vực rộng lớn vốn hoang sơ và yên bình ở biên giới phía Bắc bang Arizona trở nên ồn ào và bụi bặm. Đập Glen Canyon được xây dựng hoàn thiện vào ngày 13/09/1963 với thị trấn Page đông đúc. Ban đầu, nơi đây không có sự sinh sống của con người. Các công nhân xây dựng đập đã ở lại tập trung thành 1 lán trại lớn. Lâu dần đã hình thành nên một công đồng dân cư nhỏ. Sau này thị trấn lớn dần và được công nhận là thị trấn Page vào ngày 01/03/1975, được lấy theo tên của người kỹ sư trưởng John C.Page.

Hình ảnh công nhân đang vận hành đập

Ý nghĩa của đập Glen Canyon

Đập cao 220m và bắt đầu đổ nước vào. Tuy nhiên, với công suất quá lớn, phải mất 17 năm để hồ Powell hoàn toàn được lấp đầy lần đầu tiên với độ cao 1200m vào năm 1980. Sau khi công trình được hoàn thành, Đập Glen Canyon cung cấp lượng nước lưu trữ quan trọng tới các tiểu bang thượng lưu khu vực sông Colorado của Utah, Colorado, Wyoming và New Mexico. Đặc biệt, trong thời kỳ hạn hán, đập sẽ có vai trò cung cấp nước cho nhiều bang ở hạ lưu như California, Nevada và Arizona.

Hồ Powell nằm ngay dưới chân con đập

Không những vậy, công trình này còn cung cấp nguồn thủy điện quan trọng đối với toàn nước Mỹ. Nó cung cấp hơn 4 tủ kilowatt giờ/ năm, phục vụ nhu cầu sinh hoạt của một bộ phận dân cư lớn. Ngoài ra, với vẻ đẹp quanh co và thiên nhiên thơ mộng của hồ Powell, du khách có thể trải nghiệm dịch vụ giải trí như câu cá, lướt ván và chiêm ngưỡng hình ảnh con đập huy hoàng một thời. Đây là một trong những hồ nước đẹp nhất nước Mỹ.

Bên cạnh nhiều lợi ích mà Đập Glen Canyon mang lại, nó đã nhận được nhiều sự chỉ trích và phản đối của người dân vì gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến thiên nhiên hoang dã. Con đập đã bị lên án vì làm thất thoát một lượng nước lớn do bay hơi tại hồ Powell. Bên cạnh đó, vị trí của con đập đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến hệ sinh thái của Grand Canyon. 

Khúc sông Colorado nổi tiếng thế giới

Những con cá đã bị chặn đường di chuyển trong gần một thế kỷ qua, đẩy nhiều bộ lạc địa phương vào tình trạng thiếu nguồn thực phẩm. Những còn còn sống sót thì tiếp tục bị giảm số lượng thay vì sinh sản ra nhiều cá con do sự phát triển nhanh chóng và bùng nổ của các loại tảo độc. Ngoài ra, với tốc độ chảy chậm của sông đã khiến cho nước ấm lên, phát sinh nhiều loại bệnh tật kìm hãm sự sinh trưởng của cá.

Du ngoạn phong cảnh quanh đập Glen Canyon

Với sự phản đối không ngừng nghỉ của các tổ chức hoạt động vì môi trường, con đập này sẽ bị dỡ bỏ hoàn toàn vào năm 2020. Nó sẽ giải phóng hơn 670 km đường sông cùng với môi trường thủy sinh tự nhiên. Các nhà nghiên cứu đã ước tính rằng khi Đập Glen Canyon biến mất, số lượng nhiều loài cá sẽ tăng lên 80% so với hiện tại. Có lẽ đây cũng là con đập cuối cùng được xây dựng với kích thước lớn tại Mỹ.
 

Ngọc Hải (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet