Tìm về nét xưa tại chùa Hiến Hưng Yên

Giới thiệu chùa Hiến Hưng Yên 

Chùa Hiến Hưng Yên (Thiên Ứng tự) là một ngôi chùa cổ nằm ở đường Phố Hiến, P. Hồng Châu, TX Hưng Yên. Chùa nằm trong quần thể di tích phố Hiến sầm uất một thời. Được biết, chùa Hiến là nơi dựng lên để thờ Phật và Quan Âm Nam Hải với ý nghĩa khuyên răn con người sống hướng thiện, tích thiện, tích đức. Nhiều thuyền buôn đến đây cầu nguyện để mọi chuyện được thuận buồm xuôi gió. Theo truyền miệng của nhiều du khách thì khi đến đây xin bình an, may mắn thì người thân trong gia đình khỏe mạnh, công việc làm ăn cũng hanh thông hơn. 

Chùa Hiến nằm trong quần thể di tích Phố Hiến nổi tiếng 

Chùa Hiến Hưng Yên có phong cách kiến trúc thời Hậu Lê với tổng thể gồm: Tiền đường, Nghi môn, Hậu đường, hai dãy Hữu Vũ, Tả Vũ, nhà Mẫu, nhà Tổ. Với lối kiến trúc độc đáo và linh thiêng, chùa Hiến ngày nay nổi tiếng là chốn thanh tịnh thu hút nhiều du khách thập phương đến tham quan, cúng bái khi về với Phố Hiến. Nếu bạn đang tìm kiếm một không gian thanh tịnh, yên bình để tìm lại cảm giác thảnh thơi trong lòng thì đừng ngần ngại ghé đến chùa Hiến. Chắc chắn rằng bạn sẽ buông bỏ được hết những mệt mỏi, âu lo tồn tại trong tâm trí bấy lâu nay. 

Ngôi chùa mang đậm nét kiến trúc thời Hậu Lê 

Ngay cạnh chùa Hiến có một đình Hiến (Hay gọi là đình Hoa Dương). Nơi đây tôn thờ vị thành hoàng làng Mậu Dương, một quan thái giám họ Du triều Tống. Chính ông ngày xưa là người phục tùng nhà Tống trong khoảng thời gian dài, có công tôn tạo lại đền Mẫu thờ vị hoàng hậu Dương Quý Phi và có công hướng dẫn nhân dân trồng dâu tằm, canh nông, buôn bán thủ công, đánh cá,... Hiện di cốt của Người đã được an táng sau đình. 

Hàng năm cứ vào ngày 10 tháng 3 tại chùa Hiến Hưng Yên diễn ra lễ hội truyền thống thu hút nhân dân địa phương và du khách phương xa về tham gia. 

Đình Hiến nằm ngay cạnh chùa Hiến

Sân trước của chùa Hiến Hưng Yên 

Lịch sử hình thành chùa Hiến Hưng Yên 

Tương truyền rằng, chùa Hiến được xây từ đời Trần, vua Trần Thái Tông (1232 - 1250) do vị quan Tô Hiến Thành hưng công xây dựng. Đến năm 1625 và 1709 chùa đã được trùng tu lại. Trải qua những thăng trầm và các đớt tu sửa, vào năm 1992, chùa Hiến đã được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia. Đến năm 2012, chùa được ghi danh thêm một kỷ lục nữa là ngôi chùa có cây nhãn tổ đầu tiên tại Việt Nam. 

Cây nhãn tổ là biểu tượng đặc trưng của chùa 

Đến chùa Hiến như thế nào? 

Chùa Hiến Hưng Yên cách Thủ đô Hà Nội khoảng 60km. Để đi đến đây bạn có thể chọn các loại phương tiện như: xe máy, ô tô, xe bus. Nếu đi xe máy thì đầu tiên xuất phát từ Hà Nội men theo đường số 5 để đến Phố Nối, tiếp tục rẽ vào đừng 39A sẽ đến thành phố Hưng Yên. Di chuyển vào nội thành sẽ đến Phố Hiến. Tại đây bạn hỏi người dân đường đến chùa Hiến. Đường đi đến đây khá bằng phẳng, không ngoằn nghèo và ít gặp phải tình trạng tắc đường. Vì thế bạn sẽ di chuyển đến đây khá dễ dàng và nhanh chóng. 

Bạn có thể đi xe máy để đến chùa Hiến Hưng Yên 

Kiến trúc tại chùa Hiến Hưng Yên 

Kiến trúc của chùa Hiến Hưng Yên được xây theo bố cục "nội công ngoại quốc" gồm tiền đường, thượng điện, thiên hương và ba mặt hành lang. Ở giữa thượng điện có tượng Quan Âm Nam Hải đang ngồi. Tượng có tám đôi tay được bố trí đăng đối, trên đầu có dội mũ chạm hoa sen, cúc, phù dung. Ở phóa trước có tượng tứ vị Bồ tát đang ngồi trên tòa sen với khuôn mặt phúc hậu, trang nghiêm. Tất cả các pho tượng đều được đúc từ thế kỷ XIX. Việc thượng điện đặt bàn thờ có tượng Quan Âm cùng tứ vị Bồ tát được đặt nổi bật đã thể hiện được tâm lý sùng bái các vị thần cứu giúp chúng sinh thoát khỏi khổ nạn trên sông, biển. Đây cũng chính là điểm khác biệt trong bố cục thờ của chùa Hiến Hưng Yên so với các ngôi chùa khác. 

Bên trong điện thờ chùa Hiến 

Tam quan của chùa được xây chồng diêm hai tầng tám mái. Tòa tiền đường có 3 gian theo kiến trúc vì kèo khá đơn giản. Tòa thiêu hương cũng có 3 gian nhưng thiết kế kiểu vòm cuốn, chịu ảnh hưởng của phong cách mỹ thuật của thời trung cổ phương Tây, mang dáng dấp của nhà thờ Kitô giáo. Ba gian thượng điện xây kiểu kiến trúc giá chiêng chồng rường hai hàng chân cột. Trung tâm của thượng điện xây theo lối chồng diêm. Tại chùa phần mang đậm bản sắc dân tộc nhất chính là các đao mái phần dưới và phần trên. Hầu hết đều được tạo dáng cong có hình phượng cách điệu hay rồng mớm. 

Kiến trúc tại chùa khá đơn giản 

Tại chùa Hiến Hưng Yên hiện vẫn đang còn hai tấm bia đá vô cùng quý lưu giữ các tư liệu về lịch sử, quá trình tụ cư của phố Hiến ngày xưa. Tấm bia thứ nhất tên là "Thiên ứng tự - Tân tự trùng tu kí thạch bi được xây năm 1625, niên đại Vĩnh Tộ thứ 7. Tấm bia đã ghi nhận "Phố Hiến là nơi đô hội tiểu Tràng An của bốn phương". Đây là một căn cứ quan trọng để các nhà lịch sử khẳng định sự ra đời của phố Hiến. Tấm bia thứ hai là "Thiên ứng tự - bi ký công đức tùy hỷ" xây năm Vĩnh Thịnh thứ 5 (tức năm 1709). Tấm bia đã ghi xác định phố Hiến lúc đó đã có 10 phường. 

Tấm bia đá quý giá tại chùa

Nhắc đến chùa Hiến thì không thể quên nói đến cây nhãn tổ hay được gọi là cây nhãn Tiến. Đến nay cây nhãn này đã được hơn 300 tuổi. Đây là cây nhãn đường phèn có dáng rất đẹp, quả to, cùi dày, mã lụa, hương vị quả thơm ngon. Ngày xưa, mỗi một mùa nhãn chín sẽ được hái xuống cẩn thận để dâng lên đức phật, cúng thần thánh hoàng và quan lại địa phương cũng dùng dể tiến nhà vua. Thân cây nhãn giờ đã già cỗi, bọng ruột bên trong, bị đổ chỉ còn lại một nhánh. Nhánh này đã được chùa và dân địa phương đổ đất vào để trồng, chăm sóc. Cây nhãn hiện diện là biểu tượng của vùng đất nhãn. Năm nào cây cũng cho ra những chùm trái thơm ngon. 

Cây nhãn tổ hơn 300 năm tuổi

Có dịp du lịch Hưng Yên thì bạn không nên bỏ lỡ một chuyến đi đến tham quan, vãn cảnh tại chùa Hiến Hưng Yên. Lúc này bạn sẽ tìm được cho mình được sự thanh tịnh, xua tan đi những lo toan, mệt mỏi của cuộc sống. Ngoài ra không gian thanh tịnh tại ngôi chùa sẽ góp phần gột rửa tâm trí, chữa lành vết thương, giúp con người tránh xa những sân si của cuộc sống. 
 

Thu Mơ (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet