Tìm hiểu về lễ hội Rija Nagar ở Ninh Thuận

Bài viết hôm nay, luhanhvietnam sẽ giới thiệu đến bạn lễ hội Ninh Thuận độc đáo này để bạn hiểu rõ hơn về văn hóa của người Chăm.

Lễ hội Rija Nagar ở Ninh Thuận tổ chức vào khi nào?

Hàng năm cứ vào dịp tháng giêng Chăm lịch, lễ hội Rija Nagar lại được người Chăm háo hức tổ chức. Bởi đây là một trong những lễ hội lớn quan trọng nhất trong năm của đồng bào Chăm. Lễ hội này mang đậm nét tín ngưỡng văn hóa dân gian của người Chăm Bà La Môn và Chăm Hồi giáo ở cả hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận. Do đó, nhắc tới lễ hội nổi tiếng tại Ninh Thuận không thể không nhắc tới lễ hội đặc sắc Rija Nagar.

Lễ hội Rija Nagar là một trong những lễ hội nổi tiếng ở Ninh Thuận

 

Người Chăm thường tổ chức rất nhiều lễ hội trong năm, tuy nhiên lễ hội quan trọng nhất chính là lễ hội Rija Nagar ở Ninh Thuận. Lễ hội này được tổ chức nhằm mục đích cầu mong mưa thuận gió hòa, cây cối xanh tươi và vật nuôi sinh trưởng tốt để thông qua đó người dân sẽ có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Mọi điều xấu xa sẽ được hóa bỏ để nhường chỗ cho những điều may mắn và tốt đẹp. Do đó, đối với người Chăm ở Ninh Thuận, Rija Nagar là lễ hội được mong chờ nhất trong năm. Cứ vào dịp lễ hội Rija Nagar được tổ chức, người dân nơi đây lại chào đón rất nhiều du khách thập phương tới tham dự.

Các hoạt động của lễ hội Rija Nagar

Lễ hội Rija Nagar ở Ninh Thuận sẽ diễn ra trong vòng 2 ngày, Đối với cộng đồng Chăm Ahier ảnh hưởng bởi Bà La môn thì lễ hội Rija Nagar sẽ được tổ chức vào ngày thứ tư và thứ năm. Đối với cộng đồng Chăm Awal do ảnh hưởng của đạo Hồi giáo thì lễ hội sẽ diễn ra vào ngày thứ năm và thứ 6. Cách tính ngày tổ chức lễ hội sẽ được tính bằng các ngày lẻ trong tháng giêng.

Lễ hội Rija Nagar của người Chăm là lễ hội được mong chờ nhất trong năm của người dân nơi đây

 

Lễ hội Ninh Thuận này sẽ được tổ chức tại nhà lễ Kajang và người chủ trì lễ hội là thầy vỗ Maduen và ông Ka ing. Nhà lễ Kajang của người Chăm được dựng lên bằng các tấm tre đan kết hợp với mái lợp và chỉ có một lối ra vào duy nhất quay về hướng Đông. Bên trong nhà lễ được trang trí bằng tấm màu trắng với mục đích tượng trưng cho bầu trời bao la rộng lớn và ở phía tây sẽ có tấm trướng tái hiện cuộc sống sinh hoạt và lao động thường ngày của người dân. Lễ hội này còn có sự tham gia đặc biệt của nghệ thân thổi kèn Saranai và nghệ nhân đánh trống Gineng. 

Nội dung được tổ chức trong lễ hội Rija Nagar được người Chăm gói gọn trong câu nói ngày vào cúng gà, ngày ra cúng dê. Lễ hội này được tổ chức nhằm mục đích loại bỏ những điều thiếu may mắn và xui xẻo của năm cũ hay còn gọi là ngày vào cúng thần mới và ngày ra thì cúng thần cũ.

Ngày thứ nhất tổ chức lễ hội Rija Nagar ở Ninh Thuận được gọi là ngày lễ cúng thần mới. Vào ngày này, người Chăm sẽ chuẩn bị đầy đủ các lễ vật cúng để bày lên bàn tổ. Lễ vật bao gồm thôn trầu, trứng, rượu, xôi, gà, chuối.

Lễ hội sẽ bắt đầu khi tiếng trống và tiếng kèn Saranai bắt đầu vang lên. Kết hợp với đó là điệu múa truyền thống của ông Ka ing. Ông Ka ing sẽ thường xuyên biến hóa và thay đổi trang phục để phù hợp với việc hóa thân thành các vị thần khác nhau. Giúp sức cho các điệu múa của ông Kaing này là hai nhạc công đánh trống và thổi kèn, họ sẽ tấu lên những bản nhạc thánh ca huyền thoại của từng vị thần.

Thầy Maduen vừa vỗ trống trên tay vừa hát vang bài thánh ca để ca ngợi công đức của các vị thần đã giúp cho người dân nơi đây có được cuộc sống no đủ, ấm êm. Tiếp theo thầy Maduen sẽ tiến hành dâng lễ vật để mời các ngài về dự lễ. Đồng thời những người dân tham dự sẽ tiến hành vỗ tay và hoan hô để cổ vũ thầy Maduen thực hiện các nghi thức lễ hội.

Các hoạt động văn hóa nghệ thuật được tổ chức tại lễ hội Rija Nagar

 

Trong số những người trực tiếp tham gia lễ hội Rija Nagar Ninh Thuận thì ông Ka ing được xem là trung tâm đặc trưng của lễ hội và cũng là người đại diện cho cộng động người Chăm để cầu xin thần linh mang tới những điều may mắn và tốt đẹp trong cuộc sống.

Điều đặc biệt trong ngày đầu tiên tổ chức lễ hội Rija Nagar đó là tất cả các vị thần linh từ cũ cho tới mới đều sẽ được mời về dự lễ. Bởi đó là truyền thống uống nước nhớ nguồn từ bao đời này mà người Chăm luôn thực hiện và tưởng nhớ.

Ngoài ra, người Chăm chủ yếu sinh sống bằng nghề nông nghiệp. Do đó, khi lễ hội được tổ chức, người Chăm sẽ tiến hành mời các vị thần gắn liền cuộc sống của họ như thần đất, thần mặt trời, thần nước, thần biển và thần núi về dự lễ. Mỗi một vị thần đều có một ý nghĩa tâm linh rất quan trọng đối với người Chăm. Do đó, tùy từng vị thần sẽ có các bài thánh ca riêng gắn liền với các sự tích, huyền thoại của vị thần đó. Đây được xem là cách tưởng nhớ mà người Chăm gửi đến các vị thần của mình.

Lễ hội Rija Nagar của đồng bào Chăm có rất nhiều hoạt động nổi bật được tổ chức

 

Ngày thứ hai tổ chức lễ hội Rija Nagar ở Ninh Thuận, người đại diện sẽ tiến hành dâng lễ vật theo Đạo hồi. Các món ăn mặn sẽ được chuẩn bị để chủ trì tế thần và các vị anh hùng dân tộc.

Sau khi kết thúc lễ cúng Rija, hình nhân được làm từ bột gạo gồm có một đôi nam nữ sẽ được thả trôi sông để thông qua đó gửi gắm thông điệp và niềm mong muốn nguyện cầu của người dân về một cuộc sống an lành, hạnh phúc.

Lễ hội Rija Nagar ở Ninh Thuận là một trong những sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng nổi tiếng của đồng bào người Chăm. Lễ hội này khi kết hợp với các điệu múa đặc trưng của người Chăm sẽ tạo nên không khí phấn khởi, vui nhộn cho những người tham gia. Do đó, nếu có dịp đi du lịch Ninh Thuận vào thời điểm giao mùa giữa mùa mưa và mưa khô, bạn hãy dành thời gian để khám phá lễ hội đặc sắc này. Đây là lễ hội góp phần rất lớn trong việc gìn giữ và bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Chăm.

Huê Vũ (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet