Thưởng ngoạn di tích nhà cổ trăm cột Long An nức tiếng miền Tây

Long An không chỉ có khu du lịch Mỹ Quỳnh dường như chứa cả thế giới động vật, làng nổi Tân Lập thơ mộng, khu bảo tồn Láng Sen hay làng cổ Phước Lộc Thọ đậm chất xưa mà còn là nơi có công trình được mệnh danh là "nhà trăm cột" vừa thú vị vừa gây ấn tượng với du khách gần xa. Hãy cùng LuhanhVietNam khám phá điểm đến du lịch miền Tây nổi tiếng này nhé.

Di tích miền Tây độc lạ. Ảnh: Traveloka

Nhà cổ trăm cột Long An nằm ở đâu?

• Giá vé: Miễn phí tham quan
• Thời gian tham quan dự kiến: 60 phút
• Thời gian mở cửa: 8:30 SA -  Đóng cửa: 5:00 CH
• Địa chỉ: Ấp Cầu Ngang, Xã Long Hựu Đông, Huyện Cần Đước, Tỉnh Long An.

Huyện Cần Đước, tỉnh Long An - nơi có ông trình trăm cột nổi tiếng tọa lạc không những là nơi được biết đến với đặc sản gạo nàng thơm Chợ Đào lừng danh mà còn là mảnh đất có nhiều di tích lịch sử văn hóa giá trị. Nếu đang có kế hoạch du lịch miền Tây và ghé thăm Cần Đước, bạn hãy dành thời gian check in nhà trăm cột để chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo từ tên gọi cho đến số lượng cột dựng nên cùng bao điều hấp dẫn khác nhé.
 

Ngôi nhà có đến 120 cột, trong đó 68 cột chính và 52 cột vuông nhỏ. Ảnh: vntrip

Cái “độc” đến mức lạ của ngôi nhà nằm ở chỗ có hẳn hơn một trăm cây cột và càng "độc" hơn nữa chính là vì xuất xứ của công trình - đến từ ngôi nhà “rường” của xứ Huế nhưng lại  nằm lọt giữa vùng quê Tây Nam Bộ.

Địa điểm du lịch Long An đậm chất lịch sử văn hóa này nằm cách thị trấn Cần Đước 12km về hướng Đông. Công trình tọa lạc trên diện tích rộng khoảng 882m2, ở tả ngạn sông Vàm Cỏ Đông. Ngôi nhà này do ông Trần Văn Hoa lúc ấy là Hương Sư làng Long Hựu, tổng Lộc Thành Hạ ,tỉnh Chợ Lớn xây dựng. thuộc địa phận ấp Cầu Ngang, xã Long Hựu Đông, huyện Cần Đước, tỉnh Long An.

Điểm đến nổi tiếng tại Long An. Ảnh: @baolongan
 

Nhà cổ trăm cột Long An có lịch sử lâu đời

Tên gọi nhà trăm cột của di tích kiến trúc khá độc đáo này còn tương ứng với “tuổi đời” hơn 100 năm của nó. Theo con cháu của gia chủ và các nhà nghiên cứu thì ngôi nhà được xây dựng vào những năm 1901 - 1903 với diện tích 882m2, thuộc một khu vườn rộng 4.044m2. Về kết cấu, nhà có chính điện hướng Tây Bắc. 

Chất liệu chính dựng nhà hoàn toàn bằng gỗ (gỗ đỏ, gỗ mật) và ngói với phần mái lợp ngói âm dương. Riêng khu vực nền nhà thì chủ yếu dùng đá tảng cao 0,9m, khu mặt nền lát gạch tàu lục giác. Quan sát trên bình đồ, nhà trăm cột xây theo kiểu chữ quốc truyền thống với 3 gian, 2 chái. 

Lối vào nhà trăm cột ở Long An. Ảnh: thamhiemmekong

Địa điểm du lịch Long An đồng thời là di tích kiến trúc đậm chất lịch sử văn hóa này gồm có hai phần chính. Phần phía trước được xây theo kiểu ngoại khách - nội tự (nghĩa là bên ngoài tiếp khách, bên trong thờ tự). Còn phần phía sau dùng để ở và sinh hoạt nên được bày trí rất ngăn nắp và gần gũi.

Đi vào sâu trong nhà, du khách sẽ nhận ra kiểu thức kiến trúc của công trình mang dấu ấn rõ rệt của phong cách Huế thời Nguyễn. Tuy nhiên vẫn có vài điểm khác biệt nhỏ khi trang trí, sắp đặt nội thất. Chính vì vậy mà nhìn chung công trình đã tạo được sự phong phú và đa dạng, phản ánh giai đoạn lịch sử - văn hóa cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX của vùng đất phương Nam.

Ngôi nhà cổ có lịch sử trăm năm. Ảnh: thamhiemmekong

Có lẽ chính vì những lý do trên mà nhà trăm cột đã được Bộ Văn Hóa - Thông Tin xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia (Quyết định số 2890-VH/QĐ ngày 27/09/1997).

Chủ nhân của ngôi nhà Trăm Cột ở Long An

Tham qua và chiêm ngưỡng ngôi nhà cổ vừa đẹp vừa lạ ở Long An, chắn hẳn du khách sẽ có trong đầu thắc mắc rằng chủ nhân của kiến trúc đáng tự hào này là ai. Nếu nhà Công Tử Bạc Liêu và nhà cổ Bình Thủy, nhà cổ Huỳnh Thủy Lê đều đã quá nổi tiếng vì tên tuổi của chủ nhân gắn liền với các công trình kia thì nhà trăm cột lại. Chủ nhà chính là ông Trần Văn Hoa, lúc đó đang giữ chức Hương sư làng Long Hựu, thuộc tỉnh Gia Định xưa chính là chủ sở hữu đầu tiên.

Chủ nhân của ngôi nhà là ông Trần Văn Hoa. Ảnh: vntrip

Dù người dân địa phương và du khách gần xa hay gọi là nhà trăm cột nhưng thật sự, ngôi nhà có đến 120 cột với 68 cột chính và 52 cột vuông nhỏ phụ trợ cho toàn bộ công trình.

Kiến trúc truyền thống kiểu nhà rường Huế

Nhà cổ trăm cột Long An tuân theo phương cách xây dựng kiểu chữ “Quốc” với 3 gian, 2 chái đôi. Tổng diện tích căn nhà là 822m2 thuộc một khu vườn rộng 4.886m2. Nhà được khởi công vào năm 1901, đến năm 1903 thì hoàn thành và năm 1904 thì xong phần chạm khắc trang trí bởi bàn tay lành nghề đến mức tinh xảo của nhóm 15 thợ từ làng Mỹ Xuyên – làng chạm khắc mộc nổi tiếng của Thừa Thiên – Huế làm nên. Chất liệu chủ yếu xây dựng và trang trí ngôi nhà là các loại gỗ quý như cẩm lai, mun... Phần mái nhà lợp ngói âm dương, khu vực nền nhà bằng đá tảng cao đến 0,9m, mặt nền cũng được chăm chút và lát gạch Tàu lục giác.

Gây ấn tượng với cái tên lạ. Ảnh: @La34

Nhà gồm có hai phần nội tự – ngoại khách theo kết cấu kiểu xuyên trính (còn gọi là nhà đâm trính, nhà rường), khung sườn kiểu bát trụ, định vị theo hướng Tây – Đông, Tiền – Hậu. Hầu hết các bộ phận chính như trính, trổng đều chạy chỉ và uốn cong kiểu nhà rường ở miền Trung. Phần tiếp giáp còn được cách điệu hình ”chày cối”, là biểu tượng của cho âm dương hòa hợp truyền thống với ưu điểm bộ khung vô cùng chắc chắn. 

Kiến trúc truyền thống có tuổi đời hơn 100 năm. Ảnh Phương Nam

Nhìn tổng quát thì nhà cổ trăm cột Long An có mặt chính nhà quay về hướng Tây Bắc với bao quanh là sân rộng dùng để phơi lúa, bột. Không gian địa điểm của du lịch Long An này khá rộng rãi hướng ra khu vườn rộng nên thường đón gió luôn mát mẻ. Hành lang, hiên và nền nhà được lát gạch Tàu. Còn cửa chính và các cửa sổ có song hình con tiện, bản gỗ đặc trưng của các kiến trúc truyền thống.

Nhà xây theo kết cấu kiểu xuyên trính. Ảnh: thamhiemmekong

Trang trí tỉ mỉ công phu

Nếu như làng cổ Phước Lộc Thọ là địa điểm tham quan nổi tiếng của tỉnh Long An, nơi lý tưởng cho những du khách yêu thích không gian cổ xưa và muốn khám phá những nét văn hóa cổ truyền đặc sắc của ba miền đất nước thì khi tham quan nhà cổ trăm cột, bạn sẽ nhận ra vẻ tinh xảo vào tinh tế của nghệ thuật điêu khắc từ các nghệ nhân ngày trước qua cách bố cục, thể hiện đề tài cũng như xử lý kỹ thuật của các chi tiết trang trí. Hầu như toàn bộ hệ thống vì kèo và xuyên trong nhà được chạm nổi, chạm lọng vô cùng công phu thể hiện đề tài ”vân hóa long”, ” tứ thời” kiểu ”dây lá hóa” đặc trưng của Huế và thậm chí còn rất sắc sảo.
 

Hệ thống vì kèo và xuyên trong nhà được chạm nổi, chạm lọng. Ảnh: @chowton99

Các đề tài cổ điển như "tứ linh,tứ thời, bát quả”, từng chi tiết Phúc – Lộc - Thọ, nét khắc hoa hồng, sóc - nho đến từ phương Tây xen kẻ các bộ trang trí đậm yếu tố Nam bộ như mãng cầu, bình bát, khế, măng cụt,... trên các bao lam, các khung ô hộc, vách ngăn, vách lá gió, bàn thờ, bàn dài, bàn tròn, ghế nghi chính là nơi tập trung cao nhất giá trị thẩm mỹ của công trình mà người thợ lành nghề đã gửi gắm trên từng nét chạm.

Bộ trường kỷ quý đặt ngay gian chính. Ảnh: vntrip

Có thể nói rằng trong nhà cổ trăm cột Long An từ cột, rường nhà đến các đồ dùng như bàn ghế, giường, tủ, phản, bộ ván,... tất cả đều được chạm khác tỉ mỉ và công phu.

Bàn ghế, giường, tủ, phản… đều được chạm khác tỉ mỉ. Ảnh dulichlongan

Hơn thế nữa, những bức hoành phi, đối liễn, sơn son, thếp vàng, thậm chí cẩn ốc xa cừ với nội dung ca ngợi cảnh đẹp kiểu "Sơn trang cổ họa" hay cầu phúc - chúc thọ hoặc thể hiện tư tưởng sống an nhàn như "Thiên địa náo trường xuân mậu trúc mai thanh khai hảo cảnh, Hướng sơn y thắng cuộc vận phi điểu cách tráng kỳ quan" đều được xử lý một cách khéo léo tuân theo bố cục hài hòa trong không gian kiến trúc độc đáo kiểu nhà rường Huế, từ đó làm toát lên nét trang nghiêm của một ngôi nhà thờ và thật sự tráng lệ, giàu tính truyền thống.

Chạm khắc công phu tinh xảo trên cột, rường gỗ. Ảnh: My Long An

Toàn bộ những vật dụng quý giá trong nhà đều có tuổi đời cả trăm năm và đặc biệt là làm bằng gỗ quý mà giá trị nhất là bộ trường kỷ đặt ngay gian chính. Bộ bàn ghế này dùng để trà nước tiếp khách hàng ngày.

Nhà cổ trăm cột Long An đã trở thành điểm đến hấp dẫn du khách không chỉ ở sự độc đáo về kiến trúc, trang trí, chạm khắc tinh xảo mà còn vì giá trị Di tích lịch sử – văn hóa Quốc Gia của một công trình có tuổi đời 120 năm. Nếu đang có ý định du lịch Long An, nhớ ghi nhớ điểm đến này vào dnah sách cái điểm cần đến tham quan, bạn nhé!

Thanh (Tổng hợp) - luhanhVietNam.com.vn

Ảnh: Internet