Tới thăm Tháp Nhạn Phú Yên tìm hiểu những điều kỳ thú

“Phú Yên có đỉnh Cù Mông

Có hòn tháp Nhạn, có dòng sông Ba”

Tháp Nhạn Phú Yên nằm bên bờ bắc sông Đà Rằng, thuộc phường 1, TP.Tuy Hòa là công trình kiến trúc của người Chăm rất nổi tiếng và ẩn chứa nhiều bí ẩn chưa có lời giải. Tháp có niên đại vào khoảng cuối thế kỷ X, đầu thế kỷ XII. Kiến trúc của Tháp Nhạn gồm ba phần theo quan niệm của người Chăm là: trần tục, tâm linh và thần linh.

Ảnh: @hongtrang12

Có tích xưa cho rằng nguồn gốc của ngọn tháp gắn liền với câu chuyện của nàng tiên nữ Thiên Y A Na. Nàng giáng trần dạy cho người dân sống ở vùng đất này từ cấy cày, dệt vải, kéo sợi…để tìm cách mưu sinh. Sau khi tiên nữ quay trở lại cõi tiên, để tưởng nhớ công ơn của nàng, người dân Chăm-pa đã xây ngọn tháp ấy để phụng thờ. Sở dĩ công trình có tên “tháp Nhạn” bởi có rất nhiều chim nhạn bay tới đây sinh sống, làm tổ nên ngọn tháp cũng mang tên của loài chim này.

Không chỉ là một danh lam, tháp Nhạn còn mang ý nghĩa lịch sử. Ảnh: @imsodaan

Tháp Nhạn không chỉ là công trình kiến trúc nghệ thuật nổi tiếng mà còn mang giá trị lịch sử, trong thời kỳ kháng chiến, đạn pháo đã làm cho đỉnh tháp và 3 góc tháp bị đổ; sau đó mới được tu bổ và phục dựng tương đối hoàn chỉnh như ngày nay. Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH-TT-DL) đã công nhận tháp là Di tích kiến trúc - nghệ thuật cấp quốc gia vào tháng 11/1988.

Toàn bộ khu vực tháp Nhạn Phú Yên được quy hoạch gọn trong khuôn viên khoảng 1000m vuông lát gạch. 

Phía trước cửa vào. Ảnh: @oanhtk42

Vào ban đêm, ánh đèn từ chân tháp chiếu lên soi rõ tòa tháp, chói sáng hẳn một góc trời, nên tháp càng lung linh hơn. Tháp có hình tứ giác với 4 tầng, cao khoảng 25m với  đế tháp hình vuông ốp đá sa thạch, thân tháp được xây to ở phần chân và thu nhỏ dần về phía đỉnh có màu nâu đỏ rực rỡ. Đỉnh tháp gồm nhiều lớp, trên cao nhất là tượng Linga bằng đá được điêu khắc đất công phu. Linga là một biểu tượng tâm linh của người dân Chăm-pa; trong mỗi công trình đền tháp của người Chăm đều có Linga và Yoni tượng trưng cho tín ngưỡng phồn thực cầu mong vạn vật được nảy nở sinh sôi.

Phía dưới chân tháp. Ảnh: @tth.truc

Vật liệu xây dựng bằng gạch nung và được xếp liền khít; theo nghiên cứu, loại gạch này có khối lượng nhẹ hơn một viên gạch thông thường khoảng 1,3 lần nhưng bất ngờ là có độ bền chịu nén, chịu va đập hơn gạch thường rất nhiều. Giữa các viên gạch không hề thấy mạch hồ bởi chúng được gắn lại với nhau bằng loại keo được làm từ chất liệu tự nhiên mà cho tới giờ, các nguyên liệu này được trộn với nhau như thế nào để đạt độ bền chắc cho tới ngày nay thì vẫn chưa có lời giải đáp.

Ảnh: Internet

Đa số du khách thích điểm đến Tháp Nhạn bởi từ đây có thể ngắm nhìn toàn bộ TP. Tuy Hòa bao gồm biển, sông, đồng, núi… Ngoài ra, đi sâu vào phía bên trong thay vì ban thờ thì chỉ có duy nhất một cái am nhỏ để nhang khói cho Thượng Đỉnh Chúa Thiết A Na Diễn Ngọc Phi được xây dựng từ thời Hậu Lê. Xung quanh tường có những hoa văn hình rồng được chạm khắc tinh tế trên đá hoa cương đặt ở 4 góc tháp. Đừng từ bên trong nhìn lên đỉnh tháp sẽ thấy một không gian sâu thẳm cao vút đầy huyền bí. Lòng tháp rộng khoảng 25m2, ba mặt tường đều có trang trí hoa văn gắn với những ý niệm tôn giáo xa xưa và tạo hình cửa giả.

Một địa điểm sống ảo được ưa chuộng nhất tại Tuy Hòa. Ảnh: Internet

Không chỉ là danh lam thắng cảnh thu hút đông đảo khách du lịch, tháp Nhạn cũng là nơi diễn ra các hoạt động vui chơi văn nghệ dịp lễ Tết, mồng 1 và 15 hàng tháng hấp dẫn với người dân. Đặc biệt là dịp rằm tháng Giêng Âm Lịch, ở đây diễn ra đêm thơ Nguyên tiêu quy tụ giới văn nghệ sĩ gần xa kéo về giao lưu nghệ thuật.

Đặc biệt thu hút đông đảo du khách vào các dịp lễ Tết. Ảnh: Đoàn Cao Liêm

Tháp Nhạn Phú Yên từng được vinh danh trong Top 10 tháp và cụm tháp cổ được du khách tham quan nhiều nhất cùng với những tháp và cụm tháp nhổi tiếng như: cụm tháp Chăm Ninh Thuận, quần thể tháp Chăm ở thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam), tháp Dương Long (Bình Định)…

Trong chuyến du lịch Phú Yên của mình, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội thăm quan tháp Nhạn Phú Yên ngắm nhìn Tuy Hòa từ trên cao lúc bình minh hay hoàng hôn, cũng như tìm hiểu những bí ẩn trong cách xây dựng công trình, lối kiến trúc của người Chăm-pa cổ cho những ai hứng thú. Hay vào một ngày lễ nào đó, tới đây bạn cùng những người dân bản địa đắm mình trong bể văn hóa sa huỳnh đặc sắc chẳng còn gì đáng nhớ hơn./.

Chang (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn