5 món ăn ngon của vùng núi Hà Giang làm say lòng thực khách phương xa

Những món ăn ngon của vùng núi Hà Giang bạn nên thưởng thức

Thắng cố Đồng Văn
 

Món thắng cố Hà Giang

Sẽ là thiếu xót nếu lên Hà Giang mà chưa thưởng thức thắng cố. Đến chợ Đồng Văn, uống rượu ngô, ăn thắng cố lâu nay đã thành kinh nghiệm truyền miengj cyar rất đông du khách. Từ nguyên liệu chính là thịt và nội tạng ngựa hoặc bò được xào lăn rồi châm nước, ninh sôi liên tục nhiều tiếng. Thắng cố có gia vị đi kèm đặm chất núi rừng khi có thêm mùi thơm của thảo quả, hạt dổi và củ sả, quyện với vị béo ngậy của thịt làm ấm lại không gian giữa tiết trời se lạnh.

Đàn ông Mông đi chợ Đồng Văn đều mong được ăn một bát thắng cố, uống vài bát rượu với bạn bè. Người ta quan niệm ai có nhiều bạn thì người ấy được mời nhiều rượu. Người nào say khi về chợ là người tốt phúc bởi có nhiều bạn.Đồng bào Mông thường mang theo mèn mén, đến chợ mua thêm bát rượu và thắng cố là có thể mời bạn bè vui chung. Ăn thắng cố phải ngồi xổm, đặt thức ăn lên một tấm gỗ dài và ăn bằng muôi (muỗng) gỗ. Bên cạnh bao giờ cũng có bát muối cùng với ớt tươi dầm thật cay. Một muôi thắng cố nóng với chút muối ớt sẽ rất đậm đà. Ăn thắng cố nhất thiết phải có bạn để hỏi thăm chuyện gia đình, chúc nhau sức khỏe và cười vang chợ. Uống rượu đến độ ngà ngà sẽ hát và thổi khèn.

Xôi ngũ sắc Hà Giang 

 Xôi ngũ sắc ngon nức tiếng Hà Giang

Cộng đồng các dân tộc vùng nuos phái Bắc sở hữu một nền văn hóa ẩm thực vô cùng đa dạng và độc đáo. Trong đó, xôi ngũ sắc hội tự được những giá trị truyền thống mang quan niệm vũ trụ, triết lý âm dương và ý nghĩa nhân sinh cao đẹp. Đây cũng là món ăn không thể thiếu trên mâm cỗ của người dân tộc Hà Giang. Xôi ngũ sắc có 5 màu nổi bật khác, trắng, vàng, tím, đỏ, xanh, tượng trưng cho Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, được hoà hợp lại tạo lên món ăn ngon mà bắt mắt, thường được người dân tộc mang theo để ăn mỗi khi đi làm nương rẫy. Gọi là xôi ngũ sắc vì khác với các loại xôi thông thường, xôi ngũ sắc được tạo nên bởi năm loại xôi với năm màu khác nhau. Đó là màu đỏ, màu vàng, màu xanh, màu tím và màu trắng Cách chế biến xôi ngũ sắc của các vùng cơ bản giống nhau. 

Tuy nhiên, tùy điều kiện từng vùng, họ có thể pha trộn hoặc dùng các màu khác nhau ngoài những màu cơ bản trên để tạo nên xôi ngũ sắc. Nguyên liệu làm xôi ngũ sắc gồm: Gạo nếp thơm dẻo, hạt đều không lẫn tẻ, trộn với các loại lá cây rừng để nhuộm màu.Để tạo lên màu sắc độc đáo của xôi ngũ sắc, người dân đã dùng các thành phần nhuộm màu tự nhiên: màu đỏ là màu của gấc, lá cơm đỏ; màu xanh dùng lá gừng, lá cơm xôi xanh, hoặc vỏ bưởi, vỏ măng đắng, lá cây ba soi, cây thành ngạnh khô, đốt lấy tro ngâm với nước có pha chút vôi. Màu vàng dùng củ nghệ già giã lấy nước. Màu tím dùng lá cơm đen, hoặc lá cây sau sau.

Trước khi nhuộm màu xôi, gạo nếp sẽ được vo sạch đem ngâm trong nước từ 6 đến 8 giờ đồng hồ để cho hạt gạo có độ nở vừa phải. Sau đó, người ta chia ra thành 5 phần gạo, mỗi phần sẽ tương ứng với một màu. Sau khi nhuộm màu cho gạo xong, thì sẽ là công đoạn cuối cùng - đồ xôi. Khâu này đòi hỏi người đồ xôi phải thật khéo mới có được món xôi ngũ sắc ưng ý. Gạo ngâm màu nào dễ phai nhất được cho vào chõ đầu tiên, kế đến là các màu còn lại  và màu trắng trên cùng. Phải đồ mỗi màu một chõ riêng để không bị lẫn màu với nhau. Khi trang trí, người dân nơi đây sẽ bày thành bông hoa 5 cánh, mỗi cánh một màu, có nơi bày theo hình ruộng bậc thang, mỗi bậc một màu, có nơi dùng khuôn gỗ đóng thành tháp, nhiều tầng.

Cháo ấu tẩu Hà Giang

Món cháo ấu tẩu thơm ngon khó cưỡng

Cháo ấu tẩu ở Hà Giang được làm từ nguyên liệu là củ ấu tẩu - một loại của có chất độc thường mọc trên đá vùng đồi núi phái Bắc. Chất độc của củ ấu tẩu cs thể gây tử vong, song đây lại là một vị thuốc quý để chữa bệnh nếu như bạn biết cách tách độc. Qua cách chế biến tài tình của đồng bào dân tộc, củ ấu tẩu đã trở thành một món ăn rất tốt cho sức khỏe. Vào những đêm mùa đông lạnh lạnh, lang thang ở thị xã Hà Giang, kiếm một góc quan và gọi món cháo ấu tẩu là cái lạnh dường như tan biến đi hết.Đủ các cung bậc mùi vị trong một bát cháo nhỏ: thơm lôi cuốn của gạo nếp cái hoa vàng trộn với gạo tẻ thơm được trồng trên nương nấu nhuyễn, vị bùi của củ ấu được ninh kỹ và nước hầm chân giò béo ngậy, mùi lá thơm, lá gia vị.

Bát cháo ấu tẩu nhìn rất hấp dẫn bởi sự kết hợp hài hòa giữa gạo, thịt băm, nước xương, rau thơm. Củ ấu được ngâm kỹ trong nước vo gạo đặc một đêm rồi đem hầm ít nhất trong vòng 4 tiếng cho tới khi mềm, bở tơi thành thứ bột đặc sền sệt. Gạo nếp cái hoa vàng trộn với gạo tẻ thơm, nấu nhuyễn trong nước hầm xương chân giò và bột củ ấu, thêm chút thịt nạc băm nhỏ, chút gia vị vừa đủ. Cuối cùng khi bắc ra đập trứng gà, cho thêm ớt, tiêu, hành, rau mùi, tía tô mới thành một bát cháo hoàn hảo. Mùa đông lạnh giá ở miền núi được ngồi trong không gian hàng quán ấm áp bếp hồng và thưởng thức món cháo ấu tẩu Hà Giang cũng là một sự thích thú trong lối ăn chơi cho những người yêu thích khám phá điều mới lạ.

Bánh tam giác mạch

Nhắc tới Hà Giang là nhắc tới những cánh đồng hoa tam giác mạch. Vào cuối mùa hoa, người dân địa phương sẽ thu hoạch các hạt cây. Hạt hoa tam giác mạch khá nhỏ, chỉ bằng một nửa hạt đỗ đen. Vì được trồng trong tự nhiên nên tam giác mạch nơi đây hoàn toàn không bị tác động bởi hóa chất độc hại. Để có thể làm ra những chiếc bánh thơm ngon, người dân sẽ phải thực hiện qua nhiều công đoạn. Trước tiên, hạt hoa tam giác mạch phải được phơi khô đủ độ rồi đem đi rang xay bằng tay. Qúa trình xay cũng cần sự khéo léo để ra được một mẻ bột thật mịn, thật đều tránh bị lợn cợn sau khi chế biến.

Người ta nhào bột đã xay với nước rồi đóng thành khuôn, đem đi nướng Bánh tam giác mạch mềm xốp, cần nhấm nháp thật chậm để cảm nhận vị ngọt thanh lan tỏa. Không quá mướt mát như bột gạo, bột tam giác mạch thoáng vị bùi, phảng phất chút hăng đặc trưng của cây rừng. Bánh được hấp chín trên bếp lửa, khi đến tay người mua vẫn còn nguyên hơi ấm. Tấm bánh to chừng hai bàn tay người lớn. Người Mông đi chợ phiên thường mua bánh tam giác mạch để ăn cùng thắng cố.

Mèn mén Hà Giang

Mèn mén là một trong những món ăn khá phổ biến của bà con dân tộc vùng cao. Sau vụ thu hoạch ngô đã được phân loại, họ sẽ phơi ngô khô cả vỏ và đưa lên gác mái hiên của nhà sàn, xếp thành hàng để dùng dần. Ngô sẽ được tẽ hạt ra, quạt sạch rồi say nhỏ bằng cối đá. Xay ngô đòi hỏi sự công phu và các công đoạn để làm nên món mèn mén khá tốn thời gian. Khi xay ngô phải có hai người, một người kéo tràng và một người sẽ bỏ hạt.

Ngô sau khi xay xong phải đảm bảo rằng sẽ nhỏ hơn hạt tấm, đều để dễ đồ. Khi đồ cho bột ngô vào trong chõ, rắc đều một chút nước rồi đậy kín, đặt lên chảo nước rồi đun chờ có mùi thơm tỏa ra là đã chín. Cẩn thận hơ, người ra làm đồ hai lượt. Lượt đầu tiên, mèn mén chưa được chín hẳn, đổ ra xảo, đánh tơi, chờ nguội bớt rồi rẩy chút nước, cho lại vào chõ để đồ lượt thứ hai.  

Ngoài những món ăn kể trên, đến với Hà Giang, bạn còn được thưởng thức rất nhiều món ăn ngon khác như: thắng dền lợn cắp nách, lạp xườn Hà Giang, rêu nướng hay món cơm lam Bắc Mê. Du lịch Hà Giang, bạn không những được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ của nơi địa đầu tổ quốc, mà còn có cơ hội được thưởng thức những món ăn ngon vô cùng hấp dẫn mỗi khi có dịp ghé đến đây. Chắc chắn, nếu có cơ hội thưởng thức một lần, bạn sẽ nhớ mãi không quên hương vị những món ăn đặc biệt đấy. Vậy còn chần chừ gì, trong dịp nghỉ lễ sắp tới, bạn không lựa chọn Hà Giang là điểm đến thú vị cho mình!

Kim Thúy