Rêu suối Mường Lò - món ngon độc đáo nhất định phải thử khi du lịch Yên Bái 

Rêu suối món ăn đặc trưng vùng cao Tây Bắc 

Rêu suối đá Mường Lò vào mùa tầm đầu tháng 9, tháng 10 tới tháng 5 Âm lịch được bắt nguồn từ dòng sông Thia. Từng đám rêu mọc lên bám vào những tảng đá, rêu mọc dài cho tới kích thước nhất định sẽ tự rụng và chảy theo dòng sông, cứ như vậy rêu mọc đều hàng năm theo đúng quy luật tự nhiên. Khi thời tiết ấm áp những cô gái Mường Lò rủ nhau ra suối hái rêu về phơi khô hoặc dùng để chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. 

Rêu suối đá Mường Lò

Ngon nhất là rêu suối đá được thu hoạch vào mùa xuân, để chọn được những đám rêu sạch và non nên lấy tại khu có rừng suối chảy xiết, nơi có những tảng đá lớn. Việc lấy rêu đá không hề đơn giản, bởi lẽ rêu thường ở sâu dưới nước cần phải ngồi xuống mới lấy được, vì vậy nếu vào ngày trời nước lớn cần phải cẩn thận.

Thu hoạch rêu ở bên bờ suối

Rêu gồm ba loại: Rêu cay thường mọc rời rạc nhau có màu xanh đậm thường có nhiều ở Nậm Thi, Nậm Mã, Nậm Khoai, Nậm He... khu vực sông Mã. Loại thứ hai là rêu cui mọc trên đá có sợi màu xanh đậm mọc nhiều ở phụ lưu sông Đà và rêu tau mọc thành từng mảng ở sông hồ hay khe suối không bám vào đá. Theo người dân nơi đây kể lại rằng, rêu suối gắn liền với câu chuyện tình của đôi trai gái người Thái và dòng sông Thia. Sông Thia có diện tích rộng lớn nhất Mường Lò Tây Bắc với lòng suối rộng 150m, theo tiếng Thái Thia có nghĩa là nước mắt, đó là nước mắt của cô gái người dân tộc Thái. 

Mua rêu suối ở Mường Lò

Một đôi trai gái người Thái yêu nhau nhưng bị gia đình cô gái ngăn cấm muốn gả cho người khác, cả hai rủ nhau bỏ trốn lên núi. Sau đó, bị đuổi bắt và giết chàng trai ném xuống vực rồi biến thành sỏi đá. Cô gái vì thương nhớ chàng trai đã khóc lóc chảy thành dòng sông Thia và biến mình thành rêu bám chặt và sỏi đá khiến ai cũng thường xót. Người Thái thường dùng rêu suối để ăn trong ngày cưới với mong muốn thể hiện khát vọng tình yêu thủy chung, sự hạnh phúc và may mắn. 

Mùa rêu thường không kéo dài, vì vậy người dân Mường Lò thường tranh thủ vào mùa rêu thu hoạch sẵn để phơi sử dụng dần mùa đông, dịp Tết. Cùng với thịt trâu gác bếp, lạp xưởng, bánh chưng đen... rêu suối là món ăn mà bạn không nên bỏ qua khi có dịp du lịch Yên Bái. 

Cảnh người dân Mường Lò thu hoạch rêu

Thưởng thức món ngon từ rêu suối Mường Lò

Rêu suối Mường Lò thường được dùng làm món ăn trong bữa cơm hàng ngày hoặc dịp lên nhà mới, tiệc cưới hay lễ hội... Việc thu hoạch rêu đã khó nhưng công đoạn chế biến lại càng quan trọng hơn. Rêu được đặt lên từng tảng đá lớn rồi dùng thanh tre đập cho dẹt ra và nhặt sạch sẽ sạn sỏi, gốc rêu. Tiếp theo cho rêu vào rổ rửa cùng nước suối nhiều lần cho thật sạch, sau đó ủ rêu cùng với muối khoảng 15 phút và chế biến thành nhiều món ăn khác nhau. 

Công đoạn sơ chế rêu sạch sẽ

Rêu suối Mường Lò sau khi được thu hoạch sẽ chế biến sạch sẽ và sử dụng gia vị của người Thái như hạt dổi, mắc khén, hạt sẻn cùng lá chanh, sả, tỏi, ớt, thịt mỡ và dùng lá dong gói lại. Dùng lạt tre buộc hai bên đầu rồi bẻ hai phần mép rồi treo bằng nẹp tre, vùi gói rêu trong tro nóng khoảng 30 phút rồi lấy thanh tre ra đặt gói rêu lên trên bếp than hoa. Kiểm tra thấy nước mỡ chảy ra là chín và trình bày ra đĩa cho đẹp mắt. Rêu suối Mường Lò khi chín chỉ cần mở lớp lá rong ra là bạn đã ngửi thấy hương thơm ngào ngạt của lá và các loại gia vị. Khi thưởng thức cảm nhận được vị ngon mát, ngọt lịm của rêu thấm đều gia vị bùi bùi khó tả. 

Rêu suối xanh mướt non và hấp dẫn

Ngoài đặc sản rêu nướng, người Mường Lò còn dùng rêu để ăn thay rau hàng ngày. Rêu được rửa sạch sẽ, xé nhỏ và luộc cùng với nước cho chín, ngon hơn thì có thể luộc bằng nước luộc vịt hay luộc gà rồi đun sôi. Món rêu chiên cũng rất được ưa chuộng khi dùng làm đồ nhắm với rượu, thưởng thức một miếng rêu uống ngụm rượu cho rêu tan đều trong miệng. 

Chế biến rêu suối thành nhiều món ăn hấp dẫn

Món ăn từ rêu suối Mường Lò rất tốt cho sức khỏe, giúp giải độc, giải nhiệt và điều hòa khí huyết. Ngay từ lần thưởng thức món ăn này đầu tiên bạn sẽ cảm nhận được hương vị độc đáo, một món ăn thanh tao và ngon mát có thể ăn vào bất kỳ mùa nào trong năm. Đặc biệt, rêu suối đá còn gắn liền với chuyện tình về nàng Thia đầy nước mắt, cũng chính vì thế mà rêu suối đá ngòi Thia luôn có hương vị ngon nhất xứ Tây Bắc. 

Món ăn hấp dẫn được chế biến từ rêu suối

Rêu suối Mường Lò là món ăn dân dã, độc đáo không chỉ của người dân tộc Thái, mà cả người Tày, Dao, Nùng... cũng rất ưa chuộng món ăn này trong bữa cơm hàng ngày. Nếu có dịp du lịch Tây Bắc bạn nên thưởng thức đặc sản rêu suối một lần để cùng cảm nhận hương vị. 

Phương Nga (Tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet