Đặt chân về mảnh đất Thành Nam thì bạn đừng bỏ lỡ chuyến đi khám phá chùa Cổ Lễ Nam Định - ngôi chùa thờ Phật nhưng lại mang nhiều nét đẹp kiến trúc độc đáo, nguy nga của những tòa thánh đường Công Giáo.
Nếu bạn đang có kế hoạch cho một chuyến du lịch tâm linh với mục đích cầu bình an, sức khỏe hay chỉ đơn giản là đi vãn cảnh chùa thì Luhanhvietnam muốn giới thiệu tới bạn chuyến đi khám phá chùa Cổ Lễ Nam Định - một trong những ngôi chùa linh thiêng bậc nhất Nam Định. Và cũng là một trong những quần thể kiến trúc Phật Giáo độc đáo bậc nhất của tỉnh Nam Định nói riêng và đồng bằng sông Hồng nói chung.
Chùa cổ Lễ có tọa lạc thuộc thị trấn Cổ Lễ - Trực Ninh - Nam Định. Đây là một trong những công trình tôn giáo nổi tiếng nhất nhì Nam Định và được nhiều du khách về đây tham quan trong dịp đầu năm mới. Chùa có tên chữ là "Thần Quang Tự", được xây dựng từ thế kỷ 12 vào thời nhà Lý Trần Tông. Ngôi chùa linh thiêng này thờ Phật và Đức Thánh tổ Nguyễn Minh Không.
Vào mỗi dịp lễ tết hay mùng 1, 15 hàng tháng thì chùa cổ Lễ đã trở thành điểm đến tâm linh cho người dân địa phương và du khách phương xa về đây vãn cảnh chùa và cầu bình an.
Chùa Cổ Lễ được xây dựng vào thời Lý Trần Tông do quốc sư Nguyễn Minh Không sáng lập để thờ Phật. Chùa đầu tiên được xây dựng bằng gỗ theo lối kiến trúc cổ. Tuy nhiên sau đó chùa đã bị đổ nát. Đến năm 1902, sư Phạm Quang Tuyên về đây trụ trì đã cho thiết kế và xây dựng lại chùa theo kiến trúc "Nhất Thốc Lâu Đài" với kiến trúc Gothic giống như kiến trúc nhà thờ Công giao. Sau đó chùa được trùng tu nhiều lần bằng vật liệu gạch, mật mía, vôi vữa, giấy bản tạo nên độ kết cấu vững chắc.
Được xây dựng trên diện tích gần 10 mẫu Bắc Bộ nên chùa Cổ Lễ sở hữu cảnh quan sơn thủy hữu tình với nhiều hồ và sông nhỏ bao quanh tạo nên khung cảnh nên thơ, điềm tĩnh.
Chùa Cổ Lễ Trực Ninh chính là sự hòa nhập nhịp nhàng giữa yếu tố kiến trúc cổ truyền Việt Nam với những yếu tố kiến trúc Gothic đẹp tựa như trời Âu. Đây là một ngôi chùa thờ Phật nhưng lại mang nét đẹp lộng lẫy của một thánh đường Công Giáo. Chính điều đó đã tạo lên sự nổi bật của ngôi chùa linh thiêng này và thu hút rất nhiều lượng khách về đây tham quan.
Trong chuyến khám phá chùa Cổ Lễ Nam Định, du khách sẽ bị ấn tượng với công trình cực kỳ đặc sắc đó chính là tòa tháp Cửu Phẩm Liên Hoa cao 32m gồm 8 mặt, 9 tầng hoa sen. Đây chính là biểu tượng cho ngôi vị cao quý, trang nghiêm của Phật. Và đó cũng là một trong những biểu tượng tuyệt sắc của ngôi chùa này.
Được xây dựng vào năm 1927, tòa tháp được đặt trên lưng của con lùa lớn quay đầu về phía chùa. Con rùa cõng tháp được đặt giữa một hồ nước lớn hình vuông với bốn góc là bốn hòn núi giả rất thật, đắp thêm 4 con voi to nhìn rất đẹp. Lòng tháp sở hữu 98 bậc xoắn ốc đến đỉnh. Tương truyền rằng khi tín đồ phật tử về đây hành hương mà lên đến bậc 98 của tháp, khi sờ tay vào bức tượng trên đỉnh tháp thì cuộc sống sẽ viên mãn, may mắn.
Hội quán đường hay còn có tên gọi khác là chùa Trình. Đây chính là không gian chính để thờ tượng Phật quan âm nghìn tay, nghìn mắt. Đây cũng chính là nơi làm lễ cởi áo cà sa, khoác chiến bào cho 27 vị sư của chùa lên đường làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc vào ngày 27/02/1947.
Trước sân chùa Trình được trưng bày 2 lư đồng khổng lồ. Bên trái chùa Trình là đền Linh Quang Từ xây dựng vào năm 1937 thờ Trần Hưng Đạo và 2 tiến sĩ họ Đào. Bên phải chùa Trình là Khánh Quang Phủ xây dựng 1937 là nơi thờ Tam Tòa Thánh Mẫu. Những công trình này đều sở hữu nét đẹp trang nghiêm, độc đáo khi kết hợp hài hòa giữa vái vòm Gothic và những họa tiết hoa văn truyền thống của Phật Giáo.
Khám phá chùa Cổ Lễ tiếp theo chúng ta không thể bỏ qua Đại Hồng Chung - bảo vật chùa Cổ Lễ. Đây là một quả chuông đặt giữa lòng hồ nặng tới 9000kg và nó được gọi là chuông Đại Hồng Chung. Quả chuông sở hữu đường kính 2,2m, cao 4,2m, thành dày 8cm. Miệng chuông được trang trí bởi những họa tiết hình cánh sen, thân chuông là những hoa lá đục chạm nổi viền nhìn rất bắt mắt.
Quả chuông này chưa được đánh một lần nào cả nhưng theo truyền thuyết truyền miệng từ dân gian khi đánh chuông lên khì cả tỉnh và một vài vùng cận kề sẽ nghe được âm thanh của tiếng chuông vang lên. Và đây cũng là một trong những quả chuông lớn nhất Việt Nam.
Tòa chính cung là một trong những công trình thuộc chùa cổ Lễ khi sở hữu nét kiến trúc độc đáo kết hợp giữa Âu và Á, cổ và kim. Dù sở hữu nét văn hóa tâm linh của người Việt, của Phật Giáo Việt Nam như hình tượng phù điêu rồng phượng, mái đao, hoa sen, mái cuộn...nhưng công trình này vẫn sở hữu nét đẹp Tây hóa với kiến trúc mái vòm nguy nga như lâu đài cổ kính. Vì thế, đây là công trình đồ sộ, tráng lệ của Phật giáo. Phía sau tòa tam bảo là cung cấm của đức thánh tổ Nguyễn Minh Không theo lối kiến trúc thờ “Tiền Phật, Hậu Thánh”.
Sau nhà thở tổ là một gác chuông sở hữu kiến trúc hoành tráng gồm 3 tầng 4 mặt gọi là Kim Chung Bảo Các. Gác chuông này sở hữu độ cao lên đến 13m40 và được xây dựng đến năm 1997. Tầng 2 của gác chuông này có treo 1 quả chuông đồng to cao tới 4m20 rộng 2m03 và nặng 9.000 kg. Chuông được đúc vào năm 2003. Tầng 3 có treo 1 quả chuông đồng từ thời Lê Cảnh Thịnh nặng 300kg.
Sau gác chuông chính là khu lăng mộ tổ của chùa. Trong chùa sở hữu một chiếc trống đồng và những chiếc thuyền dùng để thi bơi chải.
Nhờ kết hợp tinh hoa giữa kiến trúc cổ truyền Việt Nam cùng với những yếu tố kiến trúc phương Tây mà chùa Cổ Lễ đã trở thành một điểm đến tâm linh và một danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp của đồng bằng sông Hồng. Và nếu có chuyến đi hành hương về Nam Định thì nhớ khám phá chùa Cổ Lễ - điểm đến tâm linh nổi tiếng vào dịp đầu năm mới.
Nguyễn Chiên (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn
Ảnh: Internet