Say mê kiến trúc Khmer ấn tượng của chùa Xiêm Cán Bạc Liêu

Giới thiệu chùa Xiêm Cán Bạc Liêu

Tọa lạc ở xã Hiệp Thành, cách trung tâm thành phố Bạc Liêu khoảng 10 km. Được bắt đầu xây dựng nên từ cuối những năm 80 của thế kỷ thứ 19. Ngôi chùa này được mệnh danh là một trong những cổ tự lâu đời nhất mang phong cách kiến trúc Khmer của người dân ở Nam Bộ. Không chỉ là địa điểm tâm linh và văn hóa quan trọng, nơi đây còn ghi dấu những câu chuyện lịch sử hào hùng.

Ngôi chùa Khmer có lịch sử hơn cả thế kỷ

Trong những năm chiến tranh ác liệt với Pháp và Mỹ, chùa Xiêm Cán là nơi nuôi dưỡng những chiến sĩ, cũng như căn cứ cách mạng quan trọng. Qua nhiều thời kỳ thăng trầm, giờ đây cũng được tu sửa khang trang hơn nhưng đây vẫn là công trình lưu giữ được những tinh túy của Khmer. Năm 2001, chùa cũng được công nhận là di tích lịch sử cấp Tỉnh. 

Được chia thành nhiều công trình nổi bật

Chùa thờ tín ngưỡng Phật giáo theo phái Nam tông hệ, từ khi mới bắt đầu xây dựng đến nay đã trải qua 4 đời trụ trì. Trụ trì đầu tiên là vị Pháp sư Thạch Mau do nhân dân đề bạt. Cũng khi đó từ chùa đi ra đến bờ biển rất gần chỉ khoảng 500 mét.  Và muốn xây dựng được chùa thì người dân phải tốn rất nhiều công sức vừa khai phá lấy đất cất chùa, lại vừa chặt cây về dựng. Tốn rất nhiều thời gian và công sức.

Những dịp lễ hội quan trọng chùa thường rất đông đúc

Không chỉ được chiêm ngưỡng một quần thể với những công trình kiến trúc cổ ấn tượng. Hàng năm, khách du lịch đến với chùa Xiêm Cán vào những dịp lễ quan trọng của người Khmer như: Tết Chol Chnam Thmay, lễ Ok Om bok,... bạn sẽ được chứng kiến quang cảnh lung linh và đầy màu sắc rực rỡ. Bên cạnh đó, còn được tham gia vào các nghi thức truyền thống, tìm hiểu hoạt động múa hát trong khung cảnh nhộn nhịp của người dân nơi đây.

Kiến trúc kiên cố nổi danh của xứ cơ cầu

Về miền Tây nói chung và Bạc Liêu nói riêng hiện nay vẫn còn nhiều di tích kiến trúc nổi tiếng. Ngôi chùa này cũng là một trong những điểm tham quan du lịch nổi tiếng được nhiều người biết đến với kiến trúc đặc sắc hiếm có. Từng tháp, điện đến họa tiết xếp tầng lên nhau đều mang dáng vóc của những Angkok đậm chất Campuchia.

Chùa được bao quanh bằng bức tường lớn

Chùa Xiêm Cán được xây dựng trong khuôn viên rộng lớn và thoáng mát, được bao quanh bởi những bức tường rất đẹp mắt. Nhìn từ xa vô cùng nổi bật với những hoa văn đắp nổi công phu mang đậm bản sắc văn hóa của Khmer. Để đi vào được bên trong chùa bạn sẽ phải đi qua 2 cổng, một cổng chính bên ngoài và một bên trong. 

Cổng chùa phía trên có 3 tòa tháp lớn

Cổng chính có 3 tòa tháp ở trên nhìn khá hoành tráng, phía trên có khắc tên cũng được ghi bằng tiếng Khmer và tiếng Việt Nam. Những hoa văn đắp nổi màu nâu đất đặc trưng cùng con đường bê tông sạch sẽ dẫn lối đưa du khách bước vào bên trong khuôn viên của chùa.  

Chùa rộng và được chia thành nhiều khu vực khác nhau

Nổi tiếng với quần thể kiến trúc khang trang hơn 4ha, được chia thành nhiều khu vực khác nhau như: chánh điện, hội trường, tháp mộ, nhà ở,… Và những công trình này đều được tách biệt hoàn toàn với nhau. Ngay từ khi ở cổng hay bước vào bên trong bạn sẽ phải choáng ngợp bởi sự lộng lẫy với đủ loại sắc màu khác nhau. Của những pho tượng, các chi tiết trang trí nổi bật trong khuôn viên rợp bóng cây xanh. 

Khu vực chánh điện nằm trên nền đất cao

Từ bên ngoài đi vào, phía bên tay phải là chánh điện và cũng là nơi cổ kính nhất của chùa Xiêm Cán. Khu vực này được xây dựng trên nền đất cao hơn 1 mét ngay tại trung tâm, xung quanh được bao bởi hành lang rộng và trải dài. Trên phần mái được thiết kế công phu với những chi tiết cong vút lấy hình tượng của rắn thần Nagar và rồng – 2 linh vật quan trọng của người Khmer.

@_loanhng16

Hai bên chánh điện là nhà hỏa thiêu và những tháp mộ, còn phía đối diện là một trụ biểu nơi mọi người thường cầu nguyện vào những dịp lễ, được xây dựng với hình ảnh rắn thần. Mọi người sẽ thắp lên những ngọn nến với ý nghĩa như chính loài rắn thần đã được những giáo lý, giáo điều của Phật pháp soi sáng. Từ đó, hướng đến những việc thiện và trở thành người tốt hơn. 

Trần và 2 hàng cột lớn

Bàn thờ Phật ở Chánh điện với những kích thước khác nhau

Bên trong khu vực chánh điện của chùa Xiêm Cán này trên trần được ốp những hoa văn sặc sỡ, đặc biệt là 2 hàng cột to uy nghi và sừng sững ngay chính giữa. Ở đây chỉ có bàn thờ Phật được trang trí công phu, chi tiết từng hoa văn lớn nhỏ. Có rất nhiều các bức tượng mô tả những cách hóa thân khác nhau với kích thước cũng như tư thế đa dạng. Còn ngay chính giữa là Phật Thích Ca Mâu Ni lớn nhất và đặt cao nhất.

Những hình ảnh kể về cuộc đời Đức Phật

Bức tượng Phật nằm lớn khang trang đối diện chánh điện

Xung quanh tường chánh điện ở được trang trí bởi những bức ảnh, phù điêu sinh động. Chúng mô tả chi tiết cuộc đời trải qua nhiều giai đoạn khổ ải khác nhau của Đức Phật. Đối diện trong khuôn viên chùa là bức tượng Phật niếp bàn khá lớn, có phần mái che để mọi người thường hay đến thắp hương, cầu nguyện trước khi vào chánh điện. 

Khu sala bên trong chùa

Phía sau đó nữa là khu nhà truyền thống – sala được xây dựng vô cùng kiên cố và bằng gỗ hoàn toàn. Cũng trang trí khá công phu với những họa tiết độc đáo dù qua bao nhiêu năm vẫn còn nguyên vẹn. Ở hành lang còn có chiếc chuông lớn với màu đen nổi. Đặc biệt hơn phía trên sala ở chùa Xiêm Cán có những bức tượng thái tử Sidatta cưỡi trên lưng bạch mã được Xanac đưa qua sông đi tìm đường giác ngộ. 

Khu tháp Phật và tháp xá lợi

Đối diện khu nhà này ở trong chùa chính là 2 tòa tháp Phật kích thước khác nhau, bên trong có các bức tượng Phật đen huyền vô cùng độc đáo. Bên cạnh đó còn có tòa tháp xá lợi được chia làm 2 tầng, bên dưới bốn xung quanh là tượng voi trắng nổi bật. Bên trên xếp tầng với những bức tượng sư tử, rắn thần cùng đỉnh tháp nhọn cao vút. 

Hình tượng rắn thần 5 đầu Nagar trang trí trong chùa

Tất cả các phần bên trong chùa Xiêm Cán ở Bạc Liêu đều được trang trí bởi họa tiết rắn thần 5 đầu quen thuộc tựa như tấm lòng tư bi hỉ xả của Đức Phật, bên cạnh những bức phù điêu khác. Còn phần mái đỉnh thì được xếp tầng với tháp cong vút trên cùng, phẩn đỉnh nhọn cao vút lên trời. Tạo nên kiến trúc vô cùng thu hút đối với người dân cũng như khách du lịch ở khắp mọi nơi đến chiêm bái và tham quan. 

Phần mái xếp tầng cong vút

Ngôi chùa ý nghĩa và tự hào của người Khmer

Ý nghĩa tên chùa theo tiếng Khmer có nghĩa là Kouphir Sakor Prekchrou – Sông sâu. Nơi đây với người dân nó không chỉ là nơi tâm linh hay sinh hoạt, biểu diễn các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các lễ hội lớn,… Mà họ còn coi đây là ngôi nhà thứ 2 của mình, nơi được học con chữ, giảng dải về kinh và Phật pháp. Đến để được tu dưỡng đạo đức, con cái từ nhỏ đã được gửi tu trong chùa và tu càng lâu phước đức càng lớn. 

Ngoài hoạt động tâm linh còn có hoạt động văn hóa, văn nghệ

Họ coi việc xây dựng, mở rộng và phát triển chùa là công việc không của bất kỳ ai. Mặc dù đã tồn tại hơn 1 thế kỷ, thế nhưng hiện nay chùa vẫn còn lưu giữ được nhiều thứ quý báu. Đó là, bộ sách cổ dày 70 trang được viết hoàn toàn trên lá cây bằng tiếng Khmer hay giảng đường cổ với những quyển truyện kể dân gian cũ từ thời xưa. Bảo quản và lưu truyền lại cho thế hệ mai sau để không bị mai một.

Chùa là điểm đến du lịch nổi tiếng

Đối với Bạc Liêu, chùa Xiêm Cán cũng nổi tiếng là điểm đến du lịch tâm linh thú vị dành cho khách du lịch. Trong khuôn viên rộng lớn được bao bọc bởi những hàng cây xanh mát rượi, đến để tận hưởng những phút giây thư thái và yên bình. Khiến cho tâm hồn mình được tĩnh lặng sau những phút giây làm việc căng thẳng hay cuộc sống ồn ã, chật chội.

Quần thể kiến trúc với những pho tượng độc đáo

Không những thế, đến đây bạn còn được ngắm nhìn quần thể kiến trúc đặc sắc. Kết tinh của văn hóa, lịch sử và công sức của bà con nhân dân cùng nhau quyên góp xây dựng nên. Và đặc biệt, là còn được tận mắt chứng kiến và tìm hiểu về những phong tục, tín ngưỡng hay cuộc sống của người dân Khmer vùng sông nước Nam Bộ. Thưởng thức những hoạt động ý nghĩa mang đậm đà bản sắc truyền thống.

Hướng dẫn đường đi đến chùa

Chùa Xiêm Cán gần trung tâm rất dễ đi, từ Thành phố Hồ Chí Minh bạn có thể đi xe hoặc bắt xe khách về thành phố Bạc Liêu. Từ đây, bạn đi thẳng đường Cao Văn Lầu khoảng chừng 5 km đến đoạn giao với đường tỉnh lộ 31 thì rẽ trái. Sau đó, đi thêm một đoạn cũng tầm 4-5 km nữa là bạn có thấy chùa nằm nổi bật ở một góc phía bên trái đường. Địa điểm này cũng nằm trên cung đường đi đến cánh đồng điện gió.

Kiến trúc đặc sắc tha hồ để tham quan

Chùa mở cửa từ 7 giờ sáng đến 6 giờ tối hàng ngày, mọi người vào chùa tham quan và chiêm bái Phật hay tham gia vào các hoạt động văn hóa miễn phí. 

@httkieuuuuu

Xứ cơ cầu ngày nay mang trong mình biết bao sức hút của những điểm tham quan, khám phá nổi tiếng. Nhưng ngôi chùa này vẫn luôn là nơi dừng chân thú vị mà khách du lịch miền Tây mỗi khi có dịp ghé qua đều không thể mang đến một cảm giác hấp dẫn đặc biệt.  

Hà Lê (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet