Thành cổ Diên Khánh: chứng nhân lịch sử hơn 230 năm tuổi ở Khánh Hòa

Huyện Diên Khánh nằm ở phía Tây của tỉnh Khánh Hoà, chỉ cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 10 km. Nơi đây sở hữu rất nhiều những điểm đến cảnh quan tuyệt đẹp níu chân du khách và thành cổ Diên Khánh chính là một trong những điểm đến nổi bật nhất ở huyện này. Ghé thăm thành cổ Diên Khánh, du khách sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng một trong những công trình kiến trúc quân sự độc đáo dưới thời nhà Nguyễn còn tồn tại đến tận ngày nay, đồng thời hiểu hơn về những dấu ấn lịch sử đặc trưng của vùng đất này.
 

Thành cổ Diên Khánh là điểm dừng chân hấp dẫn với tuổi đời hơn 230 năm. Ảnh:@chunghiu

Thành cổ Diên Khánh ở đâu? Hướng dẫn di chuyển 

Thành cổ Diên Khánh nằm ở thị trấn Diên Khánh, thuộc huyện Diên Khánh của tỉnh Khánh Hòa, cách trung tâm thành phố Nha Trang 10km theo hướng Tây. Đây là nơi đã diễn ra rất nhiều sự kiện lịch sử quan trọng và từng có vị trí chiến lược đặc biệt ở khu vực Nam Trung Bộ. 

Từ trung tâm thành phố Nha Trang, muốn đến thành cổ Diên Khánh, du khách có thể lựa chọn di chuyển bằng nhiều phương tiện khác nhau như xe máy, ô tô vì khoảng cách chỉ từ 10km nên thời gian di chuyển khoảng từ 20 phút. Theo đó, từ thành phố Nha Trang du khách di chuyển theo tuyến đường 23/10 hoặc đường Võ Nguyên Giáp về thị trấn Diên Khánh. Sau đó rẽ vào đường Lý Tự Trọng và di chuyển thêm khoảng 5 km nữa là bạn sẽ đến được cổng thành cổ.
 

Từ Nha Trang đến Diên Khánh chỉ 10km. Ảnh: sharanginroman

Lịch sử của thành cổ Diên Khánh

Thành cổ Diên Khánh được chính thức xây dựng từ năm 1793, dưới thời của chúa Nguyễn Phúc Ánh. Sau khi vua Nguyễn Huệ mất, nhà Tây Sơn bắt đầu suy yếu và dưới tình thế đó Nguyễn Ánh và Võ tướng Nguyễn Văn Trương đã đem quân tiến đánh đến Diên Khánh. Khi đến đây,  nhận thấy rằng đây chính là một trong những địa bàn có vị trí quan trọng chiến lược, Nguyễn Ánh đã quyết định xây dựng khu vực Diên Khánh trở thành một cứ điểm,  một vành đai phòng ngự kiên cố. 

Thành cổ Diên Khánh dưới thời chiến. Ảnh:ST

Việc xây dựng thành Cổ Diên Khánh đã được giao cho hoàng tử Cảnh trực tiếp trông coi. Để xây dựng lên thành cổ này, Nguyễn Ánh đã sử dụng hơn 3.000 quân Bình Thuận và 100 dân Thuận Thành xây dựng, đắp thành trong thời gian một tháng mới hoàn thành. Trong lịch sử, nơi đây từng là một trung tâm chính trị hành chính rất quan trọng của dinh Bình Khang tức huyện Diên Khánh ngày nay, đồng thời cũng là một di sản văn hóa lịch sử có nhiều giá trị về nghệ thuật, kiến trúc, quân sự. 

Trải qua lịch sử hơn 230 năm, hiện tại thành cổ Diên Khánh vẫn luôn là một điểm đến hấp dẫn, là chứng nhân cho biết bao nhiêu những thăng trầm, biến động của lịch sử xã hội thời phong kiến, cũng như hai cuộc chiến tranh trường kỳ của dân tộc kháng chiến chống Mỹ và chống Pháp.
 

Thành cổ đã trải qua hơn 230 năm lịch sử. Ảnh: Mia

 Năm 1988, ghi nhận được những giá trị lịch sử, văn hóa của thành cổ Diên Khánh, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã chính thức công nhận nơi đây trở thành di tích lịch sử cấp quốc gia. Năm 2010 sở văn hóa thể thao và du lịch Khánh Hòa đã bắt đầu tiến hành tu bổ thành cổ Diên Khánh, nhằm tôn tạo và phát huy giá trị lịch sử đặc biệt quan trọng của di tích. Đồng thời đến năm 2014, ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã bắt đầu di dời các cơ quan hành chính quân sự ra khỏi khu vực nội thành Diên Khánh để biến nơi đây trở thành một khu phố đi bộ, phục hồi công trình mang dấu tích lịch sử nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, khám phá của du khách khi dừng chân tại Diên Khánh.
 

Thành cổ đã được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Ảnh:@_tt1609

Thành cổ Diên Khánh và lối kiến trúc quân sự độc đáo kiểu Vauban

So với các công trình kiến trúc di tích lịch sử cổ khác, thì thành cổ Diên Khánh lại mang nét kiến trúc vô cùng đặc biệt. Nơi đây không chỉ là chứng nhân lịch sử đặc biệt, mà còn là một quần thể kiến trúc rất độc đáo được xây dựng theo kiểu Vauban. Vauban vốn được biết đến là một mô hình thành quân sự rất nổi bật ở các nước Tây Âu trong thế kỷ 17 và 18.
 

Thành cổ mang nét kiến trúc Vauban thịnh hành ở Tây Âu. Ảnh: Linh Linh

Theo đó tường của thành cổ được xây dựng bằng đất với hình lục giác, thiết kế không đều và mỗi cạnh sẽ được chia thành rất nhiều đoạn, xây dựng uốn lượn tạo thành các góc nhìn rất độc đáo kinh tế từ các hướng.

 Lúc đầu thành cổ Diên Khánh có sáu cửa ra vào bao gồm cửa tả, cửa hữu, cửa Tây, cửa Đông, cửa tiền và cửa hậu. Tuy nhiên, đến năm 1823 thì hai cửa tả và cửa hữu đã bị phá bỏ, chính vì vậy đến nay chỉ còn 4 cửa là cửa tiền, cửa hậu, cửa Đông và cửa Tây.
 

Cửa Bắc của thành cổ Diên Khánh. Ảnh: bazantravel

Thành cổ tọa lạc trên diện tích rộng 36,000 mét vuông, với 6 đoạn tường thành chạy uốn khúc hình lục giác, với chiều dài khoảng 2. 694m, chiều cao 3,5 m, các cổng của thành cổ đều được xây dựng theo một khuôn mẫu bằng chất liệu gạch nung trát vôi vữa tạo nên một khối thành dài 15m. 

Khu vực phía trên của thành cổ được xây dựng một phòng lâu để lính canh có thể phóng tầm mắt nhìn ra xa trong quá trình canh gác, hai bên có các bậc thang để lên xuống khu vực cổng thành. Lầu tứ giác ở đây được xây dựng rất độc đáo, mỗi cạnh 3,3 m với 4 cửa rộng 1,30m, chiều cao 2,5m trên cùng có cổ lầu với mái ngói âm dương uốn cong rất độc đáo. Cổ lâu cao 4,1 mét so với phần nền và hai bên lầu tứ giác được xây dựng lan can cao 0,85 m.
 

Lối lên lâu của thành cổ Diên Khánh. Ảnh: Mia

Phía bên trong lâu của thành cổ Diên Khánh. Ảnh: @_cuongkhii

Lầu tứ giác với mái ngói âm dương. Ảnh: hariboooo_oooo

Nối liền với 4 cổng chính là một hệ thống tường thành được đắp bằng đất thoai thoải ở khu vực bên trong, bên ngoài thẳng đứng. Những đoạn thành bằng đắp bằng đất này đã không còn được liền mạch như khi mới xây dựng, tổng chiều dài của đoạn tường thành bằng đất hiện nay là 1656 m, chiều cao 3 m và bề mặt rộng 5 m. Thành cổ Diên Khánh có lối kiến trúc thành cao,  hào sâu. Ở mặt tường thành cùng với phía ngoài hào thì sẽ có cây cối um tùm, chính vì vậy, nơi đây đã trở thành một trong những căn cứ quân sự vô cùng quan trọng đồng thời là một hệ thống phòng thủ hiệu quả của Khánh Hòa trước kia.
 

Du khách khi dùng chân tại thành cổ Diên Khánh sẽ được chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc quân sự vô cùng độc đáo, hòa mình vào không gian cổ kính đầy tính lịch sử để cảm nhận sức mạnh của thời đại qua mỗi đường nét không gian. 

Từ trên tường thành, du khách có thể ngắm nhìn khung cảnh hùng vĩ và cảm nhận được một phần nào quá khứ đầy huyền bí ấn tượng của vùng đất Diên Khánh xưa.
 

Vẻ đẹp của thành cổ khiến nhiều du khách ưa thích. Ảnh: Linh Linh

Gợi ý các điểm du lịch hấp dẫn gần Thành Cổ Diên Khánh 

Kết hợp với ghé thăm thành cổ Diên Khánh bạn có thể dừng chân tại một số địa điểm du lịch nổi tiếng của huyện Diên Khánh để khám phá và trải nghiệm. 

Suối Tiên 

Suối Tiên là một trong những điểm du lịch rất nổi tiếng ở Diên Khánh, danh thắng này bắt  nguồn từ dãy núi Hòn Bà cao 1000m, chạy về phía Nam. Nước ở con suối này trong vắt khí hậu mát mẻ quanh năm nên từ lâu đã trở thành điểm dừng chân hấp dẫn với du khách. Khung cảnh ở Suối Tiên rất hoang sơ với những tảng đá khổng lồ nằm chồng lên nhau. Du khách đến đây có thể thoải thích check-in, tắm suối, picnic, cắm trại…
 

Suối Tiên Diên Khánh là điểm đến nổi tiếng ở Diên Khánh. Ảnh: KDL Suối Tiên

Chùa Thiên Lộc 

Là ngôi cổ tự rất lâu đời ở Khánh Hòa được nhiều du khách biết đến. Địa thế của ngôi chùa rất đẹp, phía trước là núi Chín Khúc, liền kề chính là sông Cạn, cảnh sắc thiên nhiên nơi đây rất đẹp và hài hoà khiến lữ khách say lòng. Trong chùa Thiên Lộc có miếu Ông Thạch, tượng Quan Âm, và cổ vật Bảo Chúng cùng Cây Trính. Đặc biệt nhất ở chùa có Đại Hồng Chung đã có 10 năm tuổi rất nổi tiếng cao 1,6m, nặng 300kg với tiếng chuông vang vọng khắp cả vùng.
 

Chùa Thiên Lộc có kiến trúc rất cổ kính. Ảnh: Lê Nguyên

Chùa Suối Đổ

Nói đến các điểm du lịch nổi tiếng ở huyện Diên Khánh của tỉnh Khánh Hoà là chùa Suối Đổ. Ngôi chùa này nằm ở ngọn núi cao 200m phía Tây của núi Hoàng Ngưu, xã Diên Toàn. Không gian của chùa Suối Đổ vô cùng ấn tượng với một vùng đất rộng lớn, xung quanh có dòng suối chảy rì rảo qua khe đá, trong sân chùa có bức tượng Phật Quan Âm được chạm khắc rất tinh tế. Du khách đến chùa không chỉ được vãn cảnh, cầu bình an mà còn được tận hưởng khung cảnh thơ mộng của dòng suối chảy róc rách, những tán cây rậm rạp và tiếng chim líu lo.
 

Chùa Suối Đổ có không gian rất thơ mộng. Ảnh: batsauce

Được ví von là một bảo tàng sống dưới thời phong kiến, thành cổ Diên Khánh sẽ đưa du khách về với nét kiến trúc cổ xưa và hiểu hơn về một thời kỳ lịch sử oai hùng của miền đất phía Tây Khánh Hòa này. Chính vì vậy, nếu như có cơ hội đến với Diên Khánh du khách chớ nên bỏ lỡ cơ hội được check-in địa điểm hấp dẫn này nhé. 

Nguyệt Cát (Tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet