Bánh chưng đen Yên Bái dẻo thơm, béo bùi càng ăn càng thèm  

Bánh chưng đen Yên Bái - sự hòa hợp giữa thiên nhiên và đất trời 

Bánh chưng đen là món ăn truyền thống của đồng bào người Thái từng được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Vào mỗi dịp Tết đến xuân về người dân tộc Thái ở Yên Bái rủ nhau hái cây núc nác, cây hoa vừng đen để làm bánh chưng đen thưởng thức và thết đãi khách tới nhà. Bánh chưng đen Yên Bái là sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên và đất trời giữa gạo nếp Tú Lệ, thịt lợn rừng, đậu xanh, lá dong và cây núc nác.

 

Bánh chưng đen là món ăn truyền thống của đồng bào người Thái

Người Thái ở Yên Bái làm bánh chưng đẹp vào dịp Tết như thể hiện lòng biết ơn đối với đất trời, tổ tiên và ông bà. Trước dịp Tết khoảng 15 - 20 ngày, các gia đình trong bản Thái ở Yên Bái rục rịch làm bánh chưng đen. Để có chiếc bánh chưng đen đẹp mắt và ngon cần phải trải qua những công đoạn hết sức tỉ mỉ, từ chọn gạo, trộn gạo, làm nhân, chọn lá dong.  Nếu có dịp du lịch Yên Bái vào đúng dịp Tết bạn sẽ có cơ hội được thưởng thức đặc sản bánh chưng đen Mường Lò và tìm hiểu nét văn hóa ẩm thực đặc sắc nơi đây. 

Từng chiếc bánh nhỏ xinh màu lá dong xanh ngắt

Thưởng thức đặc sản bánh chưng đen Yên Bái 

Nguyên liệu làm bánh chưng đen cũng quen thuộc như thường thấy đó là gạo nếp, đỗ xanh, lá dong, thịt lợn. Chỉ có điều gạo dùng để nấu bánh chưng là gạo nếp Tú Lệ của người Thái và tạo màu đen cho bánh chưng từ thân cây núc nác. Cây núc nác sau khi được hái về sẽ rửa sạch, tước vỏ hoặc có thể thay thế bằng hoa vừng đen, cho vào đốt thành than rồi giãn thật mịn và trộn cùng gạo nếp dùng tay đảo đều cho gạo hòa quyện với nhau tạo thành màu đen.

Gạo nếp Tú Lệ trộn đều cùng tro lá núc lá

Để làm món ăn đặc sản Yên Bái này thì khâu lựa chọn nguyên liệu rất kỹ càng, đó là lá dong bánh tẻ rửa thật sạch cả hai mặt rồi lau cho khô, gạo nếp dẻo thơm, đỗ xanh chắc mẩy đãi sạch vỏ và thịt ba chỉ thái mỏng tẩm ướp gia vị, hạt tiêu, muối. Không chỉ tỉ mỉ ở khâu chọn nguyên liệu, để có những chiếc bánh chưng đen Yên Bái thơm ngon đòi hỏi người gói phải có tay nghề và kỹ thuật. 

Người Thái ở Mường Lò có tục lệ gói bánh chưn đen

Bánh sau khi được gói xong sẽ được xếp vào nồi và đổ nước ngập mặt bánh, có như vậy thì bánh mới chín đều được. Không quên lót lá dong ở dưới đáy nồi tránh trường hợp rách vỏ bánh khi sôi hoặc bánh bị cháy do lửa to. Để có những mẻ bánh chưng đen Yên Bái ngon cần điều chỉnh lửa cho phù hợp, chỉ nên để lửa vừa đủ để bánh chín nhuyễn và thời gian tốt nhất luộc bánh khoảng 7 - 8 tiếng đồng hồ tùy theo loại bánh gói to hay nhỏ. Công đoạn điều chỉnh lửa và căn thời gian vớt bánh rất quan trọng, vì nếu bánh luộc quá lâu sẽ bị nhão.

Bánh chưng đen gói với đậu xanh, thịt ba chỉ

Khi chín sẽ vớt bánh ra và ngâm cùng nước rửa thật sạch, rồi sắp bánh thành từng cặp để tránh bị mốc. Lúc này bánh có vị thơm đặc trưng của lá dong, có thể thưởng thức bánh chưng đen khi còn nóng hoặc để nguội đều rất ngon. Bóc vỏ bánh rồi dùng lạt xắt làm đôi, thưởng thức từng miếng bánh chưng đen và cảm nhận được vị dẻo của gạo nếp Tú Lệ, thịt lợn béo ngậy, đỗ xanh bùi bùi và đặc biệt vị của bột cây núc nác hòa quyện vị ngon mát của lá dong. Người Thái ở Yên Bái thường thưởng thức bánh chưng đen cùng với nước mắm hoặc thịt trâu gác bếp, gà nướng. 

Luộc bánh chín vớt ra để nguội

Điều thú vị về bánh chưng đen Yên Bái đó là, cùng gọi là bánh chưng nhưng người Thái cũng gói dạng hình trụ như bánh tét hay hình vuông dưới đồng bào miền xuôi. Nếu như trước đây chỉ vào dịp lễ Tết người Thái mới làm bánh chưng đen, thì hiện nay món bánh này trở nên phổ biến hơn và trở thành đặc sản được nhiều du khách lựa chọn làm quà. Có thể bảo quản bánh chưng đen từ 5 - 7 ngày ở nhiệt độ thường, nếu muốn lâu hơn bạn có thể để trong ngăn mát tủ lạnh và hấp lại khi thưởng thức.

Thưởng thức bánh chưng đen dẻo thơm cực hấp dẫn

Bánh chưng đen Yên Bái từ lâu đã trở thành nét tinh túy ẩm thực của người Thái, không chỉ là món ăn thể hiện nét văn hóa ẩm thực độc đáo mà còn là món ăn yêu thích, món quà ý nghĩa của nhiều du khách khi tới Mường Lò. 

​​​​Phương Nga (Tổng hợp) - Luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: internet