Về bản Sưng Đà Bắc - nơi bình yên cảnh đẹp đến nao lòng

Một số thông tin về bản Sưng Hoà Bình

Nằm cách xa hơn 100km so với trung tâm Hà Nội là xóm Sưng, nằm dưới chân núi Biều ở Cao Sơn của Đà Bắc. Tại đây, người dân sinh sống trong những ngôi nhà trệt được lợp mái bằng lá cọ. Khi đến thăm xóm Sưng, du khách sẽ có trải nghiệm cuộc sống mộc mạc, cùng khám phá cảnh đẹp của làng quê, thám hiểm hang động và hít hà bầu không khí trong lành, nơi không còn ồn ã của phố thị.

 

 

Theo các người cao tuổi tại địa phương, xóm Sưng Đà Bắc đã tồn tại từ 500 năm trước. Tên gọi của xóm xuất phát từ cây Sâng, một loại cây bản địa trước đây được trồng nhiều ở khu vực này, nhưng do khó phát âm, dân cư dần dần gọi xóm là xóm Sưng. Hiện nay, xóm Sưng là nơi sinh sống của 73 hộ người dân tộc Dao Tiền, chủ yếu sống bằng nghề nông nghiệp, trồng lúa nương, lúa nước, ngô và khoai là công việc chính.

 

 

Với cảnh quan hoang sơ tuyệt đẹp của thiên nhiên, những phong tục tập quán truyền thống của dân tộc Dao ngày càng trở thành những nét hấp dẫn với khách du lịch khi đến với Hoà Bình, đặc biệt là lễ hội mừng xuân dân tộc Dao, lễ cấp sắc, lễ đặt tên cùng với các tiết mục biểu diễn văn hóa như: múa chuông, múa chèo và múa xoè do đội nghệ thuật dân gian thực hiện. 

 

 

Nghề thủ công truyền thống in thêu thổ cẩm cũng được bảo tồn và phát triển, tạo ra nhiều sản phẩm mang giá trị để phục vụ cho khách du lịch. Vì vậy, xóm Sưng đã thu hút được sự quan tâm của du khách, trở thành một trong những điểm du lịch trải nghiệm thú vị không thể bỏ qua tại xứ Mường.

 

 

Hướng dẫn đi đến bản Sưng Đà Bắc

Cách Hà Nội chừng 100km, mất 2 giờ đi ô tô theo Google Maps. Từ trung tâm bạn đi theo hướng Đê La Thành qua cầu vượt Nguyễn Chí Thanh. Tiếp tục đi theo ĐCT08 và Cao Tốc Hòa Lạc - Hòa Bình để đến địa phận Hòa Bình tại Tân Hoà, Thành phố Hòa Bình. Đi theo ĐT433 trên bản đồ sẽ đến điểm đến bản Sưng tại Cao Sơn.

 

 

Đến bản Sưng mùa nào đẹp?

Kinh nghiệm du lịch Hoà Bình, thiên nhiên ở đây quyến rũ đẹp quanh năm nên du khách có thể đến mọi lúc. Tuy nhiên, từ tháng 12 đến cuối tháng 2 dương lịch, nếu đến đây bạn sẽ có thể nhìn thấy những bông hoa dó nở thành từng cụm màu trắng, toả hương thơm quyến rũ. 

 

 

Hương thơm của hoa như đọng lại trong không gian, khiến nó trở nên dễ bay xa khi gặp gió từ rừng. Màu trắng của từng cụm hoa nhẹ nhàng bay lững thững theo làn gió, tạo điểm nhấn trên nền xanh của các cây rừng, mang đến cho mọi người một cảm giác như lạc vào một khung cảnh yên bình đầy mộng mơ.

 

 

Khám phá gì ở xóm Sưng Đà Bắc?

Tại bản Sưng Đà Bắc Hoà Bình có nhiều hoạt động thú vị để trải nghiệm như: thưởng thức món ăn truyền thống, xem diễn nghệ thuật,, đi bộ quanh bản, leo núi, khám phá hang động, trải nghiệm cuộc sống của người Dao, tìm hiểu về cách nhuộm vải và thêu thổ cẩm của người Dao,...

 

 

- Tìm hiểu những nét văn hoá thú vị:

Ở bản Sưng Hoà Bình, không đòi hỏi con gái phải kết hôn, nhưng họ vẫn có thể sinh con. Đàn ông có thể lấy một phụ nữ đã có con riêng và vẫn sẽ yêu thương con cái của vợ như người cha ruột. Trong thời gian dài, dân bản đã thực hiện điều này, họ thực hiện những gì mà người Miền Tây gọi là "nếp sống mới" là chỉ sinh từ một đến hai con. Đặc biệt, nếu ai đó sinh ra con mà không đủ điều kiện chăm sóc, có thể cho người khác nuôi dưỡng.

 

 

Gia đình nhận nuôi và tạo cho các con một tình bạn, cùng nhau chăm sóc và theo sát quá trình trưởng thành của đứa trẻ. Đứa trẻ sẽ được gắn bó với gia đình nuôi và sống hạnh phúc, qua lại giữa hai gia đình của bố mẹ nuôi và cha mẹ sinh. Kinh nghiệm du lịch Đà Bắc, đến đây sẽ thấy những người đàn ông lớn tuổi được gọi là "bố" để thể hiện sự tôn trọng đối với những người lớn tuổi.

 

 

Ở bản Sưng, tất cả đàn ông Dao Tiền phải biết ngôn ngữ của mình để thực hiện nghi thức thờ cúng tổ tiên. Phụ nữ Dao Tiền có nhiều quyền lợi đặc biệt hơn trong việc chọn chồng và sinh con. Tuy nhiên, tất cả các phụ nữ ở đây đều có bàn tay đen vì từ năm 10 tuổi đã biết tự nhuộm vải để làm bộ trang phục truyền thống cho mình.

 

 

- Học vẽ sáp ong lên bề mặt vải:

Trải nghiệm may quần áo và ngắm nhìn những người phụ nữ mang đôi tay lấm màu chàm đen, truyền thụ những bí quyết quý của nghề thổ cẩm, đặc biệt là công thức vẽ sáp ong để tạo những hoa văn độc đáo của người Dao Tiền. Đây chắc chắn là một trải nghiệm gây ấn tượng đối với bạn khi đến tham quan bản Sưng Đà Bắc.

 

 

- Trải nghiệm làm giấy Dó: 

Người Dao Tiền có chữ viết riêng và những nét chữ đó được bà con ghi lại trên giấy Dó. Nghề làm giấy Dó tại bản Sưng không biết được bắt đầu từ bao giờ, chỉ biết rằng khi người Dao Tiền có chữ viết, nghề làm giấy Dó cũng ra đời. Mặc dù đã một thời gian bị coi như quên lãng, nghề nghiệp này đã được người dân ở Bản Sưng phục hồi lại và trở thành một niềm tự hào khi được giới thiệu với khách tham quan.

 

 

- Tham quan Hang Sưng: 

Hang động ở Hoà Bình này mang đến trải nghiệm thú vị cho những du khách yêu thích mạo hiểm và vận động. Nó còn được gọi là hang Hoàng Lan hoặc hang Ba Cô. Theo truyền thuyết, bà chúa Hoàng Lan có 3 cô con gái xinh đẹp. Một ngày, họ đi chơi và lạc vào hang rồi biến mất mà không thấy đâu. 

Bà Hoàng Lan lo lắng tìm kiếm khắp nơi và đã tiến vào hang, nhưng cũng không bao giờ trở về. Vì vậy, người dân đặt tên là hang Ba Cô. Tại lối vào hang, có một cái am nhỏ và trước khi vào, người ta phải thắp hương để xin phép.

 

 

- Trải nghiệm đi xuyên rừng:

Xuyên rừng cùng tìm hiểu và khám phá về các loại cây dổi quý, cây thuốc độc để lấy nhựa cây tẩm vào mũi tên khi đi săn bắn lợn lòi. Đặc biệt, ăn thử quả me rừng không chỉ chua mà còn có hương vị ngọt độc đáo. Ngoài ra, nước ngâm chân và tắm được làm từ các loại thảo dược cũng là một loại thuốc rất đặc biệt.

 

 

Rừng bản Sưng Đà Bắc là một vùng thiên nhiên tuyệt vời và duyên dáng với cỏ cây hoa lá. Chỉ cần bước ra khỏi nhà, bạn đã bước vào một cánh rừng phong cảnh tuyệt đẹp. Điều đặc biệt nhất về cảnh quan ở Bản Sưng chính là sự tiếp nối nhau liên tục của những cánh rừng tạo nên màu xanh dài bất tận.

 

 

- Xem biểu diễn văn nghệ vui tươi:

Vào buổi tối, bạn có thể xem các tiết mục tuyệt vời do cộng đồng Dao Tiền biểu diễn. Ngồi quây quần bên bếp lửa ấm áp, cùng nhau nướng khoai, luộc sắn và trò chuyện. Với ánh lửa bập bùng, được nghe những câu chuyện về cuộc sống của người Dao Tiền ở Bản Sưng, cùng các phong tục cưới xin và trang phục truyền thống. Tất cả những điều này tạo nên một bức tranh tuyệt vời, kết hợp cảnh sắc thiên nhiên đẹp tự nhiên, mang đến cảm giác ấm áp đến say lòng.

 

 

Khám phá ẩm thực đặc sắc ở Bản Sưng

Tại Bản Sưng, khám phá các món đặc sản ở Hoà Bình ngoài những món mang hương vị đặc trưng của vùng núi rừng như: thịt lợn thả rông, gà đồi, cá sông Đà và rau rừng, còn có những đặc sản độc đáo mà người làm nó đã khiến người ta phải ngưỡng mộ bởi sự kiên nhẫn phi thường.

 

 

- Rượu Hoẵng: 

Được nấu bằng cách sử dụng sức nóng của than, thay vì lửa. Người dân vần trên bếp than và sử dụng sức nóng nhẹ nhàng để đun rượu, trong quá trình nấu họ tiếp tục vần để đảm bảo rượu và cơm quyện đều nhau, tạo ra một mùi thơm dịu ngọt. Khi rượu sôi, người dân lấy được tinh chất vàng mềm mịn giống màu rượu nếp vàng, đặt vào lu sành và ủ dưới đất.

 

 

Rượu Hoẵng của bản Sưng Đà Bắc còn được gọi là “rượu ba cây”. Người uống nhấp một ngụm ở đầu môi đã thấy vị ngọt nơi cuống lưỡi, cảm được hương rượu mềm môi nên càng uống sẽ càng vào. Rượu uống đến tàn cuộc vẫn tỉnh nhưng đi thêm ba cây số thì say. Say xong ba ngày mới có thể tỉnh lại. Nên chỉ cần một lần say ở bản Sưng sẽ không thể nào mà quên được.

 

 

- Thịt chua Dao Tiền: 

Nếu thịt chua đất Tổ ăn được sau 3 ngày làm, thì món này của người Dao tại Tiền bản Sưng ở Đà Bắc cần phải ủ đến 3 năm. Một món ăn khi chỉ nghe kể cũng đủ để khiến bất kỳ thực khách nào cũng muốn thử ít nhất một lần trong đời. Để chuẩn bị, chọn miếng thịt to bản, với tỷ lệ 9 phần mỡ và 1 phần nạc. Miếng thịt này sau đó được rửa sạch và thát lát, thái thành những lát mỏng đều chừng 2-3mm. Tiếp theo, rắc muối lên các mặt của miếng thịt và xếp vào vại sành.

 

 

Sau khi nấu cơm chín bắc ra và khi còn nóng, đổ cơm vào vại. Sau đó, đậy kín nắp và ủ cùng thịt trong một năm. Khi đủ thời gian, lấy thịt ra, phủi sạch cơm bám vào và xếp lại vào vại, sau đó ủ với một lượt cơm nóng mới. Tổng cộng, làm đúng 3 lượt ủ như vậy, sau khoảng 3 năm thì có thể lấy thịt ra để ăn. Tuy nhiên, so với thịt chua Thanh Sơn thì loại này ủ lâu thì càng ngon và có người đã ủ thịt đến 10 năm.

 

 

Mỗi lần làm món này đều rất phức tạp, nhưng thịt được dở ra nếu chưa dùng hết trong một tuần, sẽ bị hỏng. Đó là lý do tại sao người dân thông thường thường làm từ 20-30kg mỗi lần và chỉ dùng món ăn này trong các dịp gia đình có cỗ. Nếu bạn có cơ hội thưởng thức món thịt chua của người Dao Tiền ở Bản Sưng bạn chắc chắn sẽ cảm thấy may mắn. 

Mùi thơm tự nhiên của thịt kết hợp với miếng mỡ chua ngọt giòn và men gạo ngấu, khi ăn với lá mơ rừng, tất cả tạo nên một món ăn đậm đà mà khó có thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác.

 

 

Ở đâu khi đến bản Sưng ở Hoà Bình?

Đến bản Sưng Đà Bắc ở đâu? Hiện tại, có một số hộ kinh doanh dịch vụ homestay như: Thành Chung homestay, Xuân Lan homestay, Nhất Quý homestay. Ngoài ra, còn có khoảng 50 hộ kinh doanh dịch vụ phục vụ du lịch. Các nhà nghỉ cộng đồng ở đây đều được khách du lịch đánh giá cao về không gian lưu trú, bởi chúng vẫn giữ được kiến trúc nguyên bản của nhà ở truyền thống người Dao. 

 

 

Đội ngũ nhân viên được bồi dưỡng tập huấn và hướng dẫn, để cung cấp dịch vụ cho du khách một cách chu đáo và chuyên nghiệp. Các hộ kinh doanh homestay cũng đã nắm bắt yêu cầu thực tế và không ngừng cải tiến trang thiết bị, đầu tư các phương tiện phục vụ nhu cầu đa dạng của du khách.

 

 

>>Xem thêm: Chùm tour du lịch Hoà Bình - Mai Châu giá rẻ

 

Bản Sưng Đà Bắc Hoà Bình là một điểm đến hấp dẫn để thư giãn và khám phá vẻ đẹp thiên nhiên cùng với văn hóa độc đáo của người Dao. Hãy đến để tận hưởng không gian yên bình, tĩnh lặng của thiên nhiên ở vùng cao xứ Mường này nhé.

 

Hà Lê (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet