Khám phá các lễ hội tại Lai Châu suốt bốn mùa

Lai Châu luôn được biết đến là vùng đất mang màu sắc đặc trưng của núi rừng Tây Bắc, hấp dẫn du khách bởi vẻ trữ tình, đơn sơ và mộc mạc. Một trong những điều khiến du khách luôn ấn tượng khi đặt chân đến vùng đất này đó chính là các lễ hội tại Lai Châu diễn ra trong suốt bốn mùa. Hãy cùng Lữ hành Việt Nam khám phá và hòa vào không khí lễ hội ở Lai Châu nhé!

Lễ hội Hoa Ban – đặc sắc nhất trong các lễ hội tại Lai Châu

Lễ hội Hoa Ban được diễn ra vào thời điểm ngày 13 tháng 2 âm lịch, vào thời điểm hoa ban trắng bung nở nên có tên họi là Hoa Ban. Lễ hội này được bắt nguồn từ lâu đời, từ câu chuyện đôi trai gái yêu nhau và không đến được với nhau, để được gắn bó bên nhau đã chết và hóa thành những bông hoa ban trắng. Từ đó cứ mỗi năm, khi mùa xuân về, hoa ban nở khắp Tây Bắc là người dân lại kéo về hòa trong các lễ hội tại Lai Châu – lễ hội Hoa Ban. 

Hoa ban nở khắp Tây Bắc là người dân lại kéo về hòa trong hội Hoa Ban

Ngày hội Hoa Ban diễn ra không chỉ là ngày hội của tình yêu, hạnh phúc mà còn để con cái có cơ hội thể hiện sự hiếu thảo cho cha mẹ, ông bà, người dân cầu mưa thuận gió hòa. 

Nhộn nhịp hòa cùng sắc hoa ban trắng

Khi tham gia lễ hôi, du khách được trải nghiệm rất nhiều hoạt động đặc sắc với buổi biểu diễn của khèn, trống, cồng chiêng, đều là những đặc trưng của vùn đất Tây Bắc. Những cô gái sẽ múa những điệu múa nhịp nhàng trong bộ trang phục Thái trắng. Đây cũng là dịp để đôi trai gái được gặp nhau, tìm bạn tâm giao của mình. 

Những cô gái sẽ múa những điệu múa nhịp nhàng trong bộ trang phục Thái trắng

Lễ hội nàng Han

Tên gọi lễ hội lấy từ tên một nữ anh hùng có công lớn trong việc đánh đuổi ngoại xâm của người Thái trắng – nàng Han. Vào ngày 15 tháng 2 hằng năm, lễ hội nàng Han lại diễn ra, trở thành một trong các lễ hội tại Lai Châu quen thuộc không thể thiếu. 

Lễ hội nàng Han lại diễn ra tháng 2 hằng năm

Lễ hội nàng Han diễn ra để tri ân vị nữ dân tộc có công với bản làng, đây cũng là cơ hội để người dân cầu may mắn, ấm no, hạnh phúc. Lễ hội thường diễn ra ở bản Tân An, xã Mường So. 

Đến với lễ hội, du khách sẽ được chiêm ngưỡng 32 bài múa được biểu diễn bởi những cô gái Thái trắng. Những người được hát múa tại lễ hội được tuyển chọn rất khắt khe, dày công phu tập luyện trong nhiều ngày. Cùng với đó là phần lễ được thực hiện theo trí nhớ của người già trong bản, dân lên nàng Han những món ăn đẹp mắt. 

Độc đáo nhất 32 bài múa được biểu diễn bởi những cô gái Thái trắng

Lễ mừng cơm mới của người Si La

Dân tộc Si La có khoảng 700 người, cuộc sống chỉ gắn bó với núi rừng, canh tác khó khăn nên người dân chỉ có mong ước có được sự no đủ. Người Si La tổ chức lễ hội mừng cơm mới vào đầu tháng 8 âm lịch vào những ngày Hợi, Ngọ, Tị, Thân hoặc Thìn. 

Người Si La tổ chức lễ hội mừng cơm mới vào đầu tháng 8 âm lịch

Đây là thời điểm lúa trên nương bắt đầu chín, do đó lễ bắt buộc có một nắm lúa được hái trên nương đem về phơi rồi giã lấy gạo, nấu xôi để làm vật cúng chính. Các vật phẩm bắt buộc có trong lễ mừng là gói cơm mới, hai con sóc, hai con cua, hai con cá. 

Lễ bắt buộc có một nắm lúa được hái trên nương đem về phơi rồi giã lấy gạo, nấu xôi

Vào buổi chiều của những ngày kể trên, lễ mừng cơm mới của người Si La được tổ chức. Mỗi dòng họ đều sẽ tự tổ chức với lễ vật giống nhau, bày quanh mâm tròn, khi đó con cháu sẽ quây tròn mâm, vừa nghe cúng và cầu cho mùa màng được tốt hơn. Điều đặc biệt trong lễ hội này đó chính là mọi người thắp nến, không thắp hương. 

Lễ hội cầu cho mùa màng được tốt hơn

Lễ cúng Thánh thạch của người Hà Nhì

Với người Hà Nhì ở bản Pa Thắng, thánh thạch là điều linh thiêng mà không ai được xâm phạm. Những người dân Hà Nhì từ nhỏ khi lớn lên đều được lắng nghe sự tích về đá trắng nên khi lớn lên, dù đi đâu làm gì vẫn khắc cốt ghi tâm lễ hội cúng Thánh thạch hằng năm. 

Lễ hội này là một trong các lễ hội tại Lai Châu đặc trưng, diễn ra vào thời điểm trước Tết Nguyên đán, ở ngày Sửu đầu tiên của tháng. Lễ hội cúng Thánh thạch sẽ diễn ra liên tiếp trong vòng ba ngày, yêu cầu người dân trong bản không được di chuyển ra ngoài bản. Người dân sẽ chuẩn bị trước điều cầu nguyện, mong những điều mau mắn, tốt đẹp đến với người thân, gia đình. 

Đá trắng linh thiêng của người Hà Nhì

Lễ hội Hạn Khuống

Với người Thái, Hạn Khuống là một hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống có từ lâu đời, diễn ra sau vụ thu hoạch tháng 11 hằng năm. Lễ hội Hạn Khuống do bên gái tổ chức để tìm hiểu bạn đời sau đó chia tay để về nhà chồng, chính vì thế lễ hội thường đặc trưng bởi những lời hò hẹn, câu ca thắm thiết của nam nữ thanh niên Thái. 

Lễ hội thường đặc trưng bởi những lời hò hẹn

Lễ hội Hạn Khuống giúp người Thái và người dân tộc thêm yêu cuộc sống hơn, bởi tình yêu là khởi đầu của mọi thứ. Khi mùa xuân đến, thanh niên thái sẽ dựng sàn cao từ 1.2m – 1.5m ở  bên ngoài nhà sàn, xung quanh trang trí hoa văn, đây là nơi để nam nữ thanh niên đến trao duyên, đối đáp. Một số dụng cụ được chuẩn bị cho buổi lễ như con gái thì quay sợi, cán bông, dệt vải; con trai thì đan giỏ, đan hom.. để tặng cho bạn tình trong buổi lễ. 

Lễ hội Hạn Khuống giúp người Thái và người dân tộc thêm yêu cuộc sống hơn

Lễ hội Xên Mường

Một trong các lễ hội tại Lai Châu lớn nhất không thể bỏ qua đó chính là lễ hội Xên Mường, được người đồng bào dân tộc tổ chức để tưởng nhớ đến các vị thần linh đã khai sáng ra vùng đất của người Thái đang sinh sống – đất Mường. Hằng năm lễ hội sẽ được tổ chức vào ngày Thìn của tháng 2 âm lịch tại xã Mường Than, huyện Than Uyên, như là một nét đẹp văn hóa đặc trưng các dân tộc Tây Bắc. 

Lễ hội Xên Mường tưởng nhớ đến các vị thần linh

Người dân tộc Thái thường lựa chọn tổ chức lễ hội Xên Mường ở đầu sông suối, ở những nơi cung cấp nước cho toàn Mường. Mỗi Mường sẽ có những phong tục và nghĩ lễ tiến hành riêng trong lễ hội. 

Trong lễ hội Xên Mường không thể thiếu trò chơi ném còn. Người dân sẽ lập một đàn tế còn dưới chân cột còn cao 15 – 20m để cho nam thanh niên ném còn, ai ném được rách tâm điểm trên đỉnh sẽ được coi như là người hùng của lễ hội. 

Không khí lễ hội Xên Mường hằng năm

Các lễ hội tại Lai Châu đều đặc trưng cho lối sống, phong tục sinh hoạt của những người dân vùng Tây Bắc. Với hơn 20 dân tộc an hem cùng sinh sống, Lai Châu được biết đến là một vùng đất đa dạng văn hóa, do đó các lễ hội được diễn ra xuyên suốt trong năm. Bất cứ thời điểm nào bạn đặt chân đến vùng đất Lai Châu cũng có được cơ hội để hòa mình vào đời sống tinh thần, trải nghiệm văn hóa với người dân tộc ở xứ sở hoa ban trắng. 

Hòa Luty (Tổng hợp) – Luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet