Buôn Cô Thôn Đắk Lắk - nơi những giá trị văn hóa truyền thống được 'lên ngôi'

Giới thiệu về buôn Cô Thôn

Buôn Cô Thôn là một buôn làng của người Ê Đê, thành lập năm 1956, thuộc địa phận làng Ma Rin, phường Tân Lợi và cách trung tâm thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk khoảng 2km về phía Bắc.

Vẻ đẹp hoang sơ, mộc mạc của buôn (Ảnh @andynguy)

Tên chính thức của địa điểm này là buôn Akõ Dhông, theo đó, trong tiếng Ê Đê “Akõ” có nghĩa là đầu nguồn, “Dhông” là suối, đặt tên như vậy vì khi thành lập buôn nằm ở đầu nguồn của 6 con suối là Ea Dung, Ea Giang, Ea Ding, Ea Pui, Thun M’nung và Ea Nuôl – dòng suối lớn nhất tại Buôn Ma Thuột.

Đã từng có thời gian buôn Akõ Thôn được mệnh danh là buôn làng giàu mạnh nhất Tây Nguyên, dù cho ngày nay, các kiến trúc đang dần bị cũ đi thì nó vẫn là “ngôi làng trong phố” đẹp nhất thủ phủ cà phê, cũng như là buôn duy nhất còn giữ được dáng dấp độc đáo của buôn làng Ê Đê xưa, khiến ai đi du lịch Buôn Ma Thuột cũng không thể bỏ qua.

Buôn Cô Thôn có gì thú vị?

Ấn tượng đầu tiên của du khách khi đến với buôn Cô Thôn chính là khung cảnh yên bình và vẻ đẹp hoang sơ, tự nhiên, thấm đẫm bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Ê Đê. Nằm giữa lòng thành phố xa hoa hiện đại, ấy thế mà nơi này vẫn giữ nguyên vẹn những hơi thở cổ xưa và không gian thanh bình, tĩnh lặng, khiến ai cũng thể cưỡng lại được sức hút.

Sống ảo siêu xinh tại những giàn hoa dại ven đường (Ảnh @jumy.tran)

Được bước trên những con đường khang trang, sạch sẽ, hai bên là những bụi hoa dại mọc kín trải dài tít tắp của buôn làng và ngắm những khu vườn, những rẫy cà phê xanh tươi đang vươn mình tắm nắng, ta sẽ có cảm giác như đi lạc vào một vùng đất cổ tích mộc mạc mà thơ mộng đến lạ.

Một điểm nhấn nữa không thể bỏ qua tại buôn Akõ Dhông Đắk Lắk chính là nhà dài cổ – nét văn hóa cực kỳ độc đáo và ấn tượng của Tây Nguyên – nơi sinh sống của nhiều thế hệ trong một gia đình theo mẫu hệ hoặc của các hộ gia đình không có cùng huyết thống trong một xóm.

Nhà dài cổ độc đáo (Ảnh @irene.tram)

Dù ngày nay nhà nào cũng sinh sống trong nhà sàn nhưng các công trình nhà dài vẫn không bị phá bỏ, để như nhắc nhở mọi người luôn phải nhớ đến những bản sắc văn hóa truyền thống đặc sắc của ông cha xưa.

Toàn buôn Cô Thôn có khoảng hơn 39 căn nhà dài xếp dọc theo trục đường chính, được xây dựng từ gỗ cà chít, giáng hương vững chắc và bóng loáng, nên dù mấy chục năm trôi qua vẫn không bị mục mọt hay xuống cấp.

Rât nhiều nhà dài được bảo tồn trong thôn (Ảnh @traaamnguyen)

Kiến trúc của ngôi nhà dài cũng khá độc đáo, với hình dáng giống một con thuyền, cửa chính ở phía trái nhà, cửa sổ đặt bên hông, còn trần nhà bên trong thì được thiết kế theo hình vòm giống như một mui thuyền. Mỗi khi gia đình có con gái đi lấy chồng thì gia đình sẽ được nới thêm chiều dài, vậy nên chỉ cần nhìn vào chiều dài của mỗi căn nhà là bạn có thể biết ngay được nhà nào đông con gái rồi đấy, quá thú vị phải không nào.

Bạn biết đấy, dân tộc Ê Đê vẫn luôn tôn sùng chế độ mẫu hệ vì vậy, chiếc cầu thang dẫn trên nhà dài được trang trí bằng hai nấm tròn biểu tượng của đôi bầu sữa chính là một nét đặc trưng của nhà dài tại buôn Nhà Ngói Akõ Dhông, qua đó thể hiện quyền lực của người phụ nữ và ca ngợi sự trường tồn của nòi giống.

Kiến trúc cực ấn tượng (Ảnh @p.chaniee)

Một vật mà bạn có thể chứng kiến ở bất bất kỳ ngôi nhà dài nào trong thôn chính là cây nêu – vật tế thần của người Ê Đê, được xem như cầu nối tâm linh giữa con người và các vị thần, cây nêu càng đẹp thì càng linh thiêng, nên người dân ở đây luôn rất coi trọng và tôn sùng nó.

Bên cạnh đó, văn hóa cồng chiêng – một nét văn hóa ấn tượng của Đắk Lắk cũng được người dân trong buôn Cô Thôn bảo tồn rất kỹ lưỡng luôn nhé. Hầu như trong nhà hộ nào cũng đều cất giữ một vài chiếc cồng chiêng, vì với họ đây là một vật thiêng liêng, là tâm linh của mình.

Nếu đến đây vào đúng các dịp lễ hội như lễ: lúa mới, lễ xuống đồng, lễ cúng cơm hay lễ cúng bến nước…thì du khách sẽ được chào đón bằng những tiếng cồng chiêng trong veo vang vọng khắp đại ngàn hùng vĩ và được chiêm ngưỡng những điệu múa nhẹ nhàng uyển chuyển của những cô gái Ê Đê xinh đẹp bên bếp lửa hồng bập bùng, trong hương thơm nồng ấm của những chén rượu cần, chắc chắn sẽ là một trải nghiệm đáng nhớ đấy nhé.

Lễ hội cồng chiêng thú vị (Ảnh @iim.quinn)

Thậm chí, dù đa số người dân ở đây đều theo đạo Thiên Chúa giáo thì vào đêm Giáng sinh hay đón năm mới, tiếng cồng chiêng vẫn được vang lên thay cho các bản nhạc khác – một nét văn hóa độc đáo mà sẽ chẳng nơi nào có đâu.

Ngoài ra, khi du lịch buôn Cô Thôn, du khách còn được tận mắt chứng kiến những người phụ nữ đang dệt thủ công các mặt hàng thổ cẩm đầy sắc màu nữa đấy. Những đôi tay khéo léo cứ thế thoăn thoắt di chuyển cùng khung dệt chắc chắn sẽ khiến bạn bị choáng ngợp cho xem. À, nhớ đừng quên mua vài tấm về làm quà cho người thân sau chuyến đi đấy nhé.

Không chỉ thế, khi thả bước đến một thung lũng nhỏ cuối thôn, bạn còn có thể được mãn nhãn với một quán cà phê gồm những căn nhà chòi nhỏ lợp mái tranh dung ngay bờ ao, xung quanh là những lối đi đầy sỏi đá và cúc dại, cực kỳ xinh đẹp. Ngồi trong quán nhâm nhi ly cà phê nóng hổi, thơm nức, ngắm không gian nên thơ bên ngoài và nghe âm thanh lảnh lót của tiếng chim trên cành cây như những bản nhạc rừng vui nhộn, đảm bảo là bao mệt mỏi và buồn phiền cũng sẽ tan biến ngay thôi.

Quán cà phê có view siêu đẹp (Ảnh @dung.nh2d)

Hơn nữa, bạn có thể tham quan một số địa điểm thú vị khác trong buôn Cô Thôn để hiểu rõ hơn về nếp sống độc đáo của người dân nơi đây như: nhà trưng bày thổ cẩm, nhà sàn, khu sinh thái Akõ Dhông, hồ câu bến nước hay suối đầu nguồn…

Các điểm đến độc đáo (Ảnh @tuyetmiu0696)

Cách di chuyển đến buôn Cô Thôn

Với điểm xuất phát từ ngã 6 Ban Mê, bạn đi theo đường Phan Chu Trinh khoảng 2km thì rẽ trái sang đường Trần Nhật Duật, sau đó đi khoảng 0,5 km nữa tới cuối đường là đến được buôn.

Phương tiện di chuyển đến thôn (Ảnh @becy_trendy)

Thời điểm lý tưởng để tham quan buôn Cô Thôn

Tọa lạc tại một địa thế khá đẹp, quanh năm mát mẻ và trong lành, nên bất kỳ khi nào thích bạn đều có thể ghé thăm khu du lịch buôn Cô Thôn. Song, nếu muốn chiêm ngưỡng trọn vẹn vẻ đẹp và văn hóa của buôn làng thì bạn nên đến đây vào những ngày giáp Tết.

Lúc này, khắp các nẻo đường ngõ xóm đều là đào, mai, quất đua nhau khoe sắc làm sáng rực xả không gian, lại thêm những chợ hoa Tết lung linh và khung cảnh bà con tấp nập đi chợ sắm Tết với nụ cười rạng rỡ trên môi, chắc chắn sẽ khiến bạn cũng cảm thấy vui tươi, yêu đời và yêu cuộc sống hơn đấy.

Khi xã hội càng phát triển, cuộc sống càng hiện đại thì những giá trị xưa cũ càng dễ bị phai mờ, đó là lý do vì sao buôn Cô Thôn ở Đắk Lắk - nơi lưu giữ những giá trị truyền thống lại cần được tôn vinh và giữ gìn như vậy.

Thúy Quỳnh (Tổng hợp) - Luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet