Được mệnh danh là “Vịnh Hạ Long trên núi” khu du lịch hồ Thác Bà với khung cảnh làn nước trong xanh, nên thơ và trữ tình đã hút hồn vào du khách ghé qua dù chỉ một lần.
Cách Hà Nội 140km về phía Tây theo quốc lộ 2, trong lưu vực sông Chảy thuộc địa phận huyện Yên Bình và một phần huyện Lục Yên, Thác Bà là tên gọi hồ nước nhân tạo được khởi công xây dựng từ năm 1962 và hoàn thành năm 1970 với mục đích làm nghẽn dòng sông Chảy tạo ra hồ nước phục vụ cho công trình nhà máy thủy điện Thác Bà.
Vào thời điểm xây dựng, khu du lịch Thác Bà là một trong ba hồ nước nhân tạo lớn nhất Việt Nam và là nguồn cung cấp nước cho nhà máy thủy điện Thác Bà – công trình thủy điện đầu tiên của Việt Nam. Ngoài dòng sông Chảy là nơi cung cấp nguồn nước chủ yếu, hồ Thác Bà còn nhận thêm nguồn nước từ hệ thống ngòi lớn như ngòi Hành, ngòi Cát…, làm tăng lượng phù sa và phong phú các loài sinh vật.
Trước khi đắp đập làm hồ, trong khu vực hồ Thác Bà hiện nay đã từng tồn tại hai thác nước liên hoàn với dòng nước đổ mạnh và chảy xiết, được người dân địa phương gọi là “thác Ông” – “thác Bà”. Sau này khi hình thành hồ thủy điện, cả hai thác này đều bị vùi sâu trong lòng hồ. Để lưu danh những thác nước nổi tiếng gắn với niềm tin thánh tín của người dân địa phương nay chỉ còn trong ký ức, hồ đã được đặt tên “Thác Bà”. Tên “Thác Ông” cũng được đặt cho một cây cầu gần đó.
Không chỉ là một thắng cảnh hùng vĩ, khu du lịch hồ Thác Bà còn là nơi lưu giữ những sự kiện lịch sử quan trọng. Tại đây vào năm 1285 đã diễn ra trận Thu Vật do Trần Nhật Duật chỉ huy đánh tan một đạo quân Nguyên - Mông. Ở vùng thượng hồ còn có một số nơi là cơ sở hoạt động của các cơ quan trung ương thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Giữa hồ Thác Bà có động Mông Sơn là nơi Tỉnh ủy Yên Bái làm việc trong cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Tại khu vực hồ thuộc huyện Lục Yên có nhiều di tích lịch sử như đền Đại Cại, hang Ma mút, chùa São, núi Vua Áo Đen… Các nhà khảo cổ đã phát hiện tại đây những dấu vết của người Việt cổ.
Tùy thời gian mà các bạn có thể du lịch hồ Thác Bà kết hợp với những địa điểm du lịch khách ở Yên Bái, lúc này thời điểm thích hợp để đi hồ Thác Bà phụ thuộc vào các địa điểm bạn dự định đi cùng. Có thể khám phá hồ Thác Bà vào khoảng thời gian mùa hè, thời điểm này miền Bắc khá nóng nhưng ở những vùng hồ như Thác Bà hay Thung Nai nhiệt độ lại khá dễ chịu, mát mẻ do có sự điều hòa từ hồ nước. Các bạn chú ý chỉ cần tránh đi vào dịp mưa quá nhiều, những thời điểm này thường lượng nước đổ về hồ rất lớn nên đôi khi các tuyến du lịch đường thủy sẽ tạm dừng. Nếu thích du lịch tâm linh, lễ hội đền Thác Bà diễn ra vào ngày 8-9 tháng Giêng hàng năm.
Đến với khu du lịch hồ Thác Bà, du khách có thể dong thuyền lênh đênh trên sóng nước, hòa mình cùng với thiên nhiên và cảm nhận bầu không khí mát mẻ trong lành. Sau khi mãn nhãn với điệp trùng núi đảo giữa mênh mông trời nước, du khách có thể ghé thăm động Thủy Tiên, động Xuân Long, núi Cao Biền, núi Chàng Rể, đền Thác Ông, đền Thác Bà…, khám phá những cánh rừng nguyên sinh hoặc ngược dòng sông Chảy đến với đất Ngọc Lục Yên thăm hang chùa São, đền Đại Cại, bình nguyên xanh Khai Trung… mang đậm những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Tày, Dao…
Là một hồ nước mênh mông với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hồ Thác Bà được ví như vịnh Hạ Long trên núi cao của vùng Tây Bắc. Trong lòng hồ có đến 1.334 đồi đảo lớn, nhỏ tạo thành nhiều hang động và cảnh đẹp sơn thủy hữu tình. Trong hệ thống hang động trên hồ Thác Bà, phải kể đến động Thủy Tiên. Nằm sâu trong lòng núi khoảng 100m, với những nhũ đá lấp lánh khi được chiếu sáng tạo ra muôn hình vạn trạng trong đó có hình chín nàng tiên mỗi người một vẻ gắn với truyền thuyết tình yêu ly kỳ hấp dẫn.. Thăm động và thưởng ngoạn những kiệt tác của tự nhiên với hệ thống nhũ đá đa màu sắc, với hệ thống hang động gắn với truyền thuyết ly kỳ.
Xem thêm chùm tour du lịch núi rừng Tây Bắc với giá vô cùng ưu đãi |
Núi Cao Biền là dãy núi lớn và dài nhất của thắng cảnh khu du lịch hồ Thác Bà. Những buổi sáng sớm hay buổi chiều mùa hè, những đêm trăng thu, du khách leo lên đính núi phóng tầm mắt ngắm cảnh hồ bao la, mênh mông trong màn sương với vẻ đẹp lung linh huyền ảo; càng ngắm càng đắm càng say.
Khu vực làng ven hồ vẫn giữ được nét những hoang sơ cùng bản sắc văn hóa của từng dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao, Phù Lá, Cao Lan... Tại đây cũng diễn ra nhiều lễ hội đặc sắc như: Lễ hội mừng cơm mới của người Tày tổ chức vào ngày 9-10 âm lịch khi tiết trời sang thu, mùa thu hoạch lúa nếp đến, mùi thơm lan tỏa khắp bản làng.
Trong đêm trăng sáng, lễ hội tưng bừng, trai gái hẹn hò nhau cùng giã cốm, rồi từng cặp nhảy múa với trang phục rất độc đáo. Du khách sẽ thấy được chất trữ tình trong những làn điệu dân ca, dân vũ đậm chất núi rừng Tây Bắc. Lễ Tết nhảy của dân tộc Dao với các điệu múa miêu tả cuộc sống của cộng đồng, như cấy lúa, làm nương... với hình thức mang đậm nét dân gian độc đáo.
Hồ Thác Bà nổi tiếng là nơi cung cấp nguồn sản lượng thủy sản hàng nghìn tấn mỗi năm, hành trình khám phá khu du lịch hồ Thác Bà các bạn không thể bỏ qua món ngon được chế biến từ các loại cá. Những con cá tươi với đủ các loại cân nặng để lựa chọn được người dân đánh bắt hàng ngày ngay trên lòng hồ qua bàn tay chế biến của người dân bản địa đã tạo thành những hương vị rất riêng cho du lịch hồ Thác Bà. Ngoài ra còn các món ăn đặc sản Yên Bái như tôm hồ Thác Bà, nem trứng kiến, xôi ngũ sắc, cơm lam, gà đồi nướng, thịt gà nấu măng chua, mắm tép, thịt trâu gác bếp,…
Đứng trên những ngôi nhà sàn của đồng bào nơi đây, hướng ra mặt hồ Thác Bà, đón những cơn gió trong lành, ngắm nhìn những đảo cây in bóng nước hồ Thác để cảm nhận cuộc sống nơi đây yên bình thấy lạ.
Oanh Kim ( tổng hợp) - Luhanhvietnam.com.vn