Bánh chưng gù Hà Giang, món ngon tôn vinh vẻ đẹp người phụ nữ vùng cao 

Bánh chưng gù – món ngon đặc sản của Hà Giang 

Bánh chưng gù Hà Giang là một trong những món ngon nổi tiếng của vùng đất cao nguyên đá. Bánh chưng gù phổ biến ở nhiều tỉnh miền núi phía Bắc, nhưng bánh chưng gù của Hà Giang được xem là “danh bất hư truyền” vì hương vị đặc biệt, ai ăn một lần đều nhớ. Du khách đến Hà Giang cũng chọn loại bánh này về làm quà cho người thân, bạn bè. 
 

Món bánh chưng gù nổi tiếng của Hà Giang. Ảnh: @wiet_93

Món bánh chưng gù là món bánh truyền thống của người Dao Đỏ, mang một dấu ấn đặc biệt đến từ hình dáng và tên gọi. Ít ai biết rằng loại bánh chưng này được làm ra để tôn vinh hình ảnh người phụ nữ vùng cao quanh năm gù lưng đeo gùi lên nương làm rẫy, trèo đèo lội suối để chăm lo cho cuộc sống, gia đình. 
 

Món bánh chưng gù được làm để tôn vinh người phụ nữ vùng cao quanh năm làm việc chăm chỉ. Ảnh: @molefood.hn

Hà Giang là địa bàn của người Mông, Dao, Nùng, Tày,… cư trú, là nơi mà bạn dễ dàng bắt gặp hình ảnh người phụ nữ lúc nào cũng cong lưng đeo gùi, địu lúa, địu ngô. Đâu đó trên những tuyến đường thôn bản, đâu đó ở những nơi mà bạn đi qua, hình ảnh này quen thuộc, thân thương và bình dị làm sao. 
 

Bánh chưng gù được bán nhiều ở Hà Giang và nhiều tỉnh khác. Ảnh: @tats.mu.31

Chính từ hình ảnh ấy mà bàn con Dao đỏ đã làm nên những chiếc bánh chưng với hình dáng cong cong như chiếc lưng gù của người phụ nữ vùng cao, ngợi ca đức hi sinh và tinh thần lao động chăm chỉ của họ. Về cơ bản, bánh chưng gù cũng xuất phát từ câu chuyện bánh chưng bánh dày. Tuy nhiên món bánh chưng gù được biến tấu để  có kích thước nhỏ hơn, dáng hơi gù, khác với bánh chưng hình vuông của miền xuôi. 
 

Bên trong chiếc bánh chưng gù Hà Giang. Ảnh: @anhsausaigons

Vào các dịp lễ truyền thống, bà con Dao đỏ thường gói bánh chưng gù để ăn và dâng lên trời đất. Người dân thường cúng bánh chưng để mừng mùa màng bội thu, để ghi nhớ công ơn của tổ tiên, ông bà. Ngày nay, vào các lễ hội quan trọng của địa phương, người ta cũng làm bánh chưng gù Hà Giang.
 

Món bánh chưng gù Hà Giang có gì đặc biệt?

Bánh chưng gù Hà Giang có gì ngon mà du khách yêu thích đến vậy? Món bánh này tuy có kích thước nhỏ hơn bánh chưng truyền thống nhưng bánh rất mềm, béo, khi ăn không gây cảm giác ngán. Bánh được gói nhỏ gọn, dễ mang theo để ăn khi đi làm đồng. Ngày nay, món bánh này trở thành đặc sản Hà Giang, được du khách yêu thích. 
 

Nhờ ngâm lá riềng nên lớp nếp bánh chưng có màu xanh đẹp mắt. Ảnh: @im.lii.b

Người Dao đỏ cho biết để làm nên món bánh chưng gù ngon chuẩn vị, việc chọn nguyên liệu là rất quan trọng. Nếp gói bánh phải là nếp nương, thịt lợn đen nuôi ở các thôn bản, đỗ xanh loại hạt nhỏ và cần có thêm lạt buộc, lá dong. Khi chọn đúng nguyên liệu chất lượng, món bánh sẽ ngon hơn, đậm đà hương vị truyền thống hơn.
 

Bánh chưng gù Hà Giang có nhân giống như bánh chưng truyền thống. Ảnh: @cuncunfood

Quy trình gói bánh chưng gù cũng công phu không kém. Phụ nữ vùng cao thường vo gạo nếp thật kỹ, đem ngâm qua đêm với lá riêng xay lọc sạch. Cách này giúp tạo nên màu xanh tự nhiên và tỏa ra hương vị thơm lừng khi đem luộc. Việc ngâm gạo nếp qua đêm cũng góp phần giúp cho chiếc bánh được mềm dẻo, dễ ăn. 
 

Những chiếc bánh chưng gù không chỉ đẹp mà còn ngon, bổ. Ảnh: @cuncunfood

Khi gói, phần gạo nếp được trải đều trên lá dong, thêm đỗ xanh và thịt lợn ba chỉ lên. Khác với bánh chưng truyền thống gói bằng khuôn, loại bánh chưng gù Hà Giang này khi gói phải gấp hai mép của lá dong lại, tạo nên hình dáng đặc trưng của bánh. Cuối cùng, dùng lạt buộc bánh lại cho chắc chắn.
 

Bánh cần được nấu trong 8 - 10 tiếng để chín toàn bộ nếp và nhân bên trong. Ảnh: @cuncunfood

Bánh chưng gù được đem nấu trong thời gian 8 – 10 tiếng để bánh chín đều, nếp mềm dẻo, thịt lợn và đỗ xanh tỏa ra mùi thơm hấp dẫn. Để món bánh được ngon, người dân vùng cao phải luộc bằng bếp củi, tuyệt đối không dùng bếp điện. Áp dụng đúng công thức gói bánh và nấu bánh sẽ cho ra đời những chiếc bánh mềm ngon, vừa ăn. 
 

Du lịch Hà Giang, bạn nhớ mua bánh chưng gù về làm quà. Ảnh: @ngocyenht98

Người dân Hà Giang cho biết món bánh lưng gù này ngon chuẩn vị phải có lớp nếp xanh mướt, tỏa ra mùi thơm đặc trưng của riềng. Bánh khi ăn phải cảm nhận được vị mềm dẻo tự nhiên của nếp nương, vị đậm đà của thịt lợn và đỗ xanh mới là bánh chưng gù Hà Giang chất lượng. Và chắc hẳn rằng chiếc bánh không thể thiếu mùi thơm phảng phất của lá riềng mỗi khi bạn ăn bánh.
 

Mua bánh chưng gù Hà Giang ở đâu?

Ngày nay, bánh chưng gù Hà Giang là món bánh rất được du khách yêu thích vì có thể mua về làm quà cho người thân, bạn bè sau chuyến du lịch. Bạn có thể mua bánh tại những địa chỉ được giới thiệu sau đây: 

Hà Giang Foods là cửa hàng bán bánh chưng gù nổi tiếng ở số 443 đường Lý Thường Kiệt, Phường Ngọc Hà, thành phố Hà Giang. Địa chỉ này chuyên sản xuất bánh, cung cấp bánh sỉ và bánh lẻ phục vụ đa dạng nhu cầu của du khách. Ở Hà Giang Foods, nguyên liệu được chọn lọc kỹ, mang lại những chiếc bánh thơm ngon hấp dẫn. 
 

Bạn có thể tìm mua bánh chưng ở nhiều địa chỉ tại Hà Giang. Ảnh: @ngocyenht98

Bánh chưng gù Nguyễn Thị Dung ở thôn Bản Tùy, xã Ngọc Đường cũng là nơi bán bánh chưng gù lâu đời. Mua bánh ở đây, bạn có thể yên tâm về chất lượng sản phẩm vì khâu lựa chọn nguyên liệu rất cẩn thận. Đặc biệt, phần nhân đậu của bánh cực kỳ thơm, hòa quyện cùng vị thịt heo vừa béo vừa mặn, càng ăn càng thấy ngon. 
 

Ngoài ra, bạn có thể mua bánh chưng ở các chợ phiên. Ảnh: @nhonhoxinh1983

Nếu có thời gian đi chợ phiên Hoàng Su Phì, bạn cũng có thể mua bánh tại đây. Khu chợ này thường diễn ra vào chủ nhật hàng tuần, là nơi mà bạn có thể mua bánh chưng gù Hà Giang và vô số đặc sản khác. Ngoài ra, khu chợ ở phố cổ Đồng Văn cũng là nơi mà du khách có thể tìm mua bánh chưng gù và nhiều món ngon nổi tiếng khác.
 

Đến Hà Giang, bạn nhớ ăn thử món bánh chưng gù này. Ảnh: @nhuq.uynh9981 

Bánh chưng gù Hà Giang là một trong những món đặc sản nức tiếng của vùng đất cao nguyên đá, được du khách gần xa yêu thích bởi hương vị thơm ngon cùng giá trị văn hóa đẹp đẽ trong câu chuyện về món bánh. Vì thế nếu có dịp du lịch Hà Giang, bạn nhớ thưởng thức món bánh này hoặc mua về làm quà cho người thân, bạn bè. 
 

Trà Văn (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Instagram