Đền Parthenon: một kiệt tác kiến trúc của Hy Lạp cổ đại

Giới thiệu về đền Parthenon Hy Lạp

Đền Parthenon là một ngôi đền thờ thần Athena, được xây dựng vào thế kỷ 5 trước Công nguyên ở Acropolis. Đây là công trình xây dựng nổi tiếng nhất còn lại của Hy Lạp cổ đại và đã được ca ngợi như là thành tựu của kiến trúc Hy Lạp

Đền Parthenon Hy Lạp. Ảnh: @wikipedia

Đền Parthenon được dựng lên như một nơi thờ phụng cho nữ thần Athena Parthenos, bảo vệ của thành phố Athens và biểu tượng của sự trí tuệ, chiến lược và nghệ thuật trong văn hóa Hy Lạp cổ đại.

Ngôi đền này nằm ở thành phố Athens. Ảnh: @caggiano_denise

Kiến trúc của Parthenon là một ví dụ điển hình của phong cách kiến trúc cổ điển Hy Lạp với các cột Doric mạnh mẽ, frize tinh tế và thủy tinh hình tam giác góc cạnh. Mặc dù đã trải qua nhiều lần phục chế và tác động của thời gian, đặc biệt là trong thời kỳ chiến tranh và xâm lược, vẻ đẹp và tinh túy nghệ thuật của nó vẫn khiến người ta ngưỡng mộ và kính phục.

Ngoài ý nghĩa tôn giáo, đền Parthenon còn là biểu tượng của sức mạnh và tinh thần của dân tộc Hy Lạp cổ đại, là một trong những điểm đến không thể bỏ qua khi khám phá văn hóa Hy Lạp.

Đây là 1 kiệt tác về kiến trúc Hy Lạp cổ đại. Ảnh: @bellaemilova

Cách di chuyển đến đền Parthenon

Để đến đền Parthenon ở Athens, bạn có một số phương tiện di chuyển phổ biến như sau:

Bằng xe buýt hoặc xe địa phương: Athens có mạng lưới xe buýt rộng lớn và hệ thống giao thông công cộng khá phát triển. Bạn có thể sử dụng xe buýt công cộng hoặc xe địa phương để đến gần khu vực của Đền Parthenon.

Taxi: Việc sử dụng taxi là phương tiện di chuyển tiện lợi và nhanh chóng. Bạn có thể chọn taxi để đến trực tiếp tới đền từ bất kỳ nơi nào trong thành phố Athens.

Xe thuê: Nếu muốn có sự linh hoạt tối đa trong việc di chuyển và khám phá Athens, việc thuê một chiếc xe là một lựa chọn tốt. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc lái xe trong thành phố có thể khá phức tạp do tình trạng giao thông và hệ thống đường phố.

Đi bộ: Nếu ở gần khu trung tâm Athens, việc đi bộ cũng là một lựa chọn thú vị để đến đền Parthenon. Trên đường đi, bạn có thể tận hưởng khung cảnh đẹp của thành phố cổ điển và khám phá những điểm đến nhỏ khác trên đường.

Dù bạn chọn phương tiện nào, việc đến đền Parthenon sẽ mang lại trải nghiệm văn hóa và lịch sử đáng nhớ, đưa bạn quay về với thời kỳ hoàng kim của nền văn minh Hy Lạp cổ điển.

Bạn sẽ có nhiều lựa chọn về phương tiện để di chuyển đến ngôi đền này. Ảnh: @natalyhuus

Thời điểm tốt nhất tham quan đền Parthenon

Thời điểm tốt nhất để ghé thăm đền Parthenon trong năm là vào mùa xuân và mùa thu. Cả hai mùa này đều có thời tiết ấm áp và dễ chịu, là thời gian lý tưởng để khám phá thành phố Athens và tham quan các địa danh lịch sử.

Mùa xuân (từ tháng 3 đến tháng 5): Mùa xuân ở Athens mang lại thời tiết mát mẻ và những bông hoa rực rỡ, tạo nên bầu không khí dễ chịu cho việc tham quan và khám phá. Điều này cũng giúp tránh được sự tắc nghẽn và đông đúc của du khách trong mùa hè.

Mùa thu (từ tháng 9 đến tháng 11): Mùa thu cũng là một thời điểm lý tưởng để thăm đền Parthenon. Thời tiết vẫn ấm áp nhưng không quá nóng như mùa hè và du khách có thể tránh được đợt cao điểm du lịch mùa hè.

Trong cả hai mùa này, bạn có thể thưởng ngoạn vẻ đẹp của đền Parthenon mà không cần phải chịu sự đông đúc của du khách trong mùa hè. Tuy nhiên, nếu muốn tránh hơi nóng hoặc lạnh và đông đúc hơn, bạn có thể cân nhắc thăm vào thời điểm giữa mùa xuân hoặc mùa thu.

Ảnh: @muktilamba

Lịch sử của đền Parthenon Hy Lạp 
 

Trước năm 1258 sau Công Nguyên

Trước Parthenon, một công trình kiến ​​trúc cổ hơn tên là Parthenon cũ nằm trên đỉnh Acropolis và đóng vai trò như một nơi thờ cúng và một kho bạc. Tuy nhiên, nó đã bị phá hủy sau cuộc xâm lược của người Ba Tư vào Athens. Năm 447 trước Công nguyên, chính khách người Athen tên là Pericles bắt đầu xây dựng đền Parthenon. Ngôi đền được hoàn thành và cung hiến vào năm 438 trước Công nguyên nhưng công việc trang trí và sắp đặt tác phẩm điêu khắc vẫn tiếp tục cho đến năm 432 trước Công nguyên.

Giữa năm 1208 và 1258, đền Parthenon được chuyển đổi thành nhà thờ Thiên chúa giáo sau khi người Byzantine theo đạo Thiên chúa tiếp quản Hy Lạp và cấm việc thờ cúng các vị thần Hy Lạp. 

Trước đây đã có 1 ngôi đền cũ được xây dựng tại vị trí của đền Parthenon. Ảnh: @dziuba_

Dưới thời Đế chế Ottoman (1458–1820 sau Công Nguyên)

Vào năm 1458 sau Công nguyên, Đế quốc Ottoman theo đạo Hồi đã chiếm giữ lãnh thổ từ tay người Byzantine theo đạo Cơ đốc. Họ biến nhà thờ thành nhà thờ Hồi giáo và lưu giữ nhiều bức tranh và hiện vật của nhà thờ. Khi người Ottoman phải đối mặt với một cuộc tấn công vào năm 1687 do Francesco Morosini lãnh đạo, họ đã biến nhà thờ Hồi giáo thành kho chứa đạn dược và nơi trú ẩn. Tuy nhiên, ngôi đền Parthenon bị thiệt hại nặng nề sau khi bị bắn phá bằng đạn đại bác. Sau cuộc tấn công, đền Parthenon trở thành đống đổ nát.

Ảnh: @teeodorab

Sau độc lập (thế kỷ 19)

Cuối cùng, vào những năm 1820, người Hy Lạp đã đấu tranh giành độc lập chống lại sự cai trị của Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này dẫn đến việc người Thổ Nhĩ Kỳ phải dỡ bỏ hàng trăm khối đá cẩm thạch khỏi ngôi đền và chế tạo đạn từ các yếu tố kiến ​​trúc của ngôi đền. Từ năm 1801 đến năm 1812, Thomas Bruce, Lãnh chúa Elgin của Anh đã dỡ bỏ một số tác phẩm điêu khắc và trụ gạch bằng đá cẩm thạch khỏi đền Parthenon và mang chúng về Anh. Được biết đến với cái tên Viên bi Elgin hay Viên bi Parthenon, cuối cùng ông đã tặng chúng cho Bảo tàng Anh, nơi chúng được trưng bày kể từ đó.

Ảnh: @janirest_

Ngày nay – Phục hồi và Bảo tàng Acropolis

Năm 1975, chính phủ Hy Lạp quyết định khởi động dự án trùng tu Acropolis và Parthenon. Một ủy ban mang tên Dự án Khôi phục Acropolis đã được thành lập. Với sự giúp đỡ của kiến ​​trúc sư Manolis Korres, ủy ban đã ghi chép và xem xét từng di tích và hiện vật từ đống đổ nát, đồng thời sử dụng công nghệ máy tính để xác định vị trí và vị trí ban đầu của nó. Một số tác phẩm điêu khắc quan trọng và dễ vỡ đã được chuyển đến Bảo tàng Acropolis.

Năm 2008, việc xây dựng Bảo tàng Acropolis mới được hoàn thành để lưu giữ tất cả những phát hiện khảo cổ từ địa điểm Acropolis. Một khu vực rộng lớn của bảo tàng được dành riêng cho Parthenon và các tác phẩm do Lord Elgin chụp được thể hiện dưới dạng mô hình đúc bằng thạch cao.

Công trình du khách thấy ngày nay đã được trùng tu và phục dựng lại. Ảnh: @vaitiarejlyrtr

Kiến trúc đền Parthenon

Công việc xây dựng đền Parthenon bắt đầu vào năm 447 TCN dưới sự chỉ đạo của các kiến ​​trúc sư với sự giám sát của nhà điêu khắc Phidias. Tòa nhà được hoàn thành vào năm 438 và cùng năm đó một bức tượng Athena bằng ngà voi và vàng lớn do Phidias làm cho nội thất đã được khánh thành. Công việc trang trí bên ngoài của ngôi đền tiếp tục cho đến năm 432 TCN .

Mặc dù đền Parthenon bằng đá cẩm thạch trắng hình chữ nhật đã bị hư hại qua nhiều thế kỷ, bao gồm cả việc mất phần lớn tác phẩm điêu khắc nhưng cấu trúc cơ bản của nó vẫn còn nguyên vẹn . Một dãy cột gồm các cột không có đế có rãnh với các đầu hình vuông đứng trên nền ba bậc và hỗ trợ một cấu trúc entablature hoặc mái nhà, bao gồm một kho lưu trữ đơn giản hoặc dải đá; một đường diềm xen kẽ các hình triglyph (khối có rãnh dọc) và metope (khối trơn với tác phẩm điêu khắc phù điêu , hiện đã bị loại bỏ một phần) và ở đầu phía đông và phía tây, một trán tường hình tam giác thấp cũng có tác phẩm điêu khắc phù điêu (hiện nay hầu hết đã bị dỡ bỏ). Hàng cột, bao gồm 8 cột ở phía đông và phía tây và 17 cột ở phía bắc và phía nam, bao quanh một căn phòng hình chữ nhật bên trong có tường bao quanh, hay còn gọi là cella, ban đầu được chia thành ba lối đi bởi hai hàng cột Doric nhỏ hơn, đóng ở đầu phía tây, ngay phía sau đại giáo phái bức tượng. Ánh sáng duy nhất lọt qua ô cửa phía đông, ngoại trừ một số ánh sáng có thể lọt qua lớp đá cẩm thạch trên mái và trần nhà. Phía sau cella, nhưng ban đầu không được nối với nó là một căn phòng hình vuông nhỏ hơn đi vào từ phía tây. Các đầu phía đông và phía tây của bên trong tòa nhà đều được đối diện bởi một mái hiên gồm sáu cột. Được đo bằng bậc trên cùng của phần đế, tòa nhà rộng 101,34 feet (30,89 mét) và dài 228,14 feet (69,54 mét).

Parthenon là hiện thân của một số cải tiến kiến ​​trúc đặc biệt, kết hợp với nhau để mang lại vẻ ngoài điêu khắc, dẻo cho tòa nhà. Trong số đó có độ cong hướng lên của phần đế dọc theo các đầu và được lặp lại trong phần đính kèm; độ lồi tinh tế (entasis) của các cột khi chúng giảm dần đường kính về phía đỉnh và bốn cột ở góc dày lên để chống lại hiệu ứng mỏng đi khi được nhìn thấy ở một số góc nhất định trên bầu trời.

Ảnh: @molliehobson

Đến với đền Parthenon, du khách sẽ được chứng kiến sự hòa quyện giữa vẻ đẹp tự nhiên và nghệ thuật con người, tạo nên một trải nghiệm tâm linh và văn hóa đầy sức hút.

Hà My (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Internet